بی‌تفاوتی در تولید گفتمان فرهنگی پذیرفته نیست

«فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی»؛ امروزه از مهم‌ترین الزامات و بایسته‌ها در راستای فعالیت‌های فکری و فرهنگی، تولید گفتمان مناسب و معرفی درست آن در جامعه است. نباید از یاد ببریم که عصاره و مغز فعالیت‌های فرهنگی، فکر و اندیشه مرتبط با آنهاست.

از سوی دیگر نظر به اهمیت و حساسیت مسئله فرهنگ بایستی برای حل معضلات و مشکلات فرهنگی، قبل از هر چیز فکر و اندیشه و رویکرد عالمانه، دقیق و همه جانبه به عرصه‌های فرهنگی وجود داشته‌باشد، به این خاطر که بدون شناخت و فهم لازم در این زمینه نمی‌توان اقدام اصلاح‌گرایانه‌ای در این عرصه انجام داد.

چنانچه ما به سخنان و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در زمینه مسائل فرهنگی و نوع نگاه و انتظارات جامعه و حاکمیت اسلامی به آن دقت کنیم به‌خوبی درمی‌یابیم که چه مقدار فرهنگ در ساختار حاکمیت اسلامی حائز اهمیت است و حتی ایشان به صراحت در بیانات متعدد بیان داشته‌اند که فرهنگ اساساً از اقتصاد مهم‌تر است. از همین روست که یک مسئول و مدیر در جامعه اسلامی نمی‌تواند و حق ندارد که نسبت به چنین مسئله مهمی که همه روزه با زندگی عادی مردم به‌شکل مستقیم و یا غیرمستقیم ارتباط پیدا می‌کند، بی تفاوت یا کم‌تفاوت باشد.

واقعیت آن است که ما برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناگزیر از توجه به فرهنگ و تلاش برای حل مشکلات فرهنگی هستیم و در عرصه فرهنگی نیز به‌شدت محتاج تولید گفتمان فکری آن هم ناظر به اولویت‌های جامعه هستیم.

صد البته تولید گفتمان نیز خودش ناظر به همفکری و هم افزایی نخبگان حوزه و دانشگاه و کنشگران و فعالان فکری و فرهنگی است و این که پیش از هر چیز ضرورت این مهم بر جمع نخبگان و کنشگران هویدا و مسلم باشد چرا که بدون درک این قضیه به نقطه مطلوب دست پیدا نمی‌کنیم.

در آموزه‌های دینی بر مباحث فرهنگی و لزوم فرهنگ‌سازی برای اصلاح اجتماعی تأکید و توجه ویژه‌ای شده‌است. بر این اساس ما اگر می‌خواهیم که به مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن بپردازیم راهش این است که اولاً به اهمیت فرهنگ و تأثیرگذاری آن در اجتماع باور داشته باشیم و ثانیاً هم این که مبتنی بر آموزه‌های دینی و اقتضائات ملی به شناسایی و به کار بستن راهکارهایی برای علاج معضلات فرهنگی جدیت نشان دهیم.

بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و توان فکری و ایده‌های نخبگانی در راستای شکوفایی و تحولات فرهنگی آن هم ناظر به رهنمودهای رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب، یک ضرورت انکارناپذیر در این باره به‌شمار می‌رود.

* دکتر ابوالفضل گایینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه