جنگ شناختی و لزوم بازسازی مردمیِ ساختار فرهنگی کشور

به گزارش «فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی» در راستای سلسله نشست‌های ویژه همایش منطق بازسازی ساختار فرهنگی کشور، میزگرد تخصصی با عنوان «ساختار فرهنگی و مردم» برگزار شد و در این جلسه، دکتر محسن ردادی،‌ عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی با اشاره به نقش کلیدی مردم در بازسازی ساختار فرهنگی کشور بیان داشت: در بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور، مردمی‌سازی یک اصل بسیار مهم است، چه آن که مردم می بایست در سه بُعد «تصمیم‌گیری»، «نظارت» و «اجرا» حضور ملموسی داشته باشند.

وی افزود: به دیگر سخن، ساختارهای فرهنگی کشور باید به گونه‌ای بازسازی و مفصل‌بندی شوند که مردم نقش اساسی در مدیریت، نظارت و اقدام‌های فرهنگی پیدا کنند. متأسفانه در ساختارهای فرهنگی فعلی کشور، مردم آن‌طور که باید و شاید جایگاه مناسبی ندارند و این وضع باید در یک اقدام انقلابی، متحول شود.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی همچنین با اشاره به بحث بسیار مهم اقناع سازی گفت: رئیس جمهور اخیراً در همایش بازسازی انقلابی ساختارهای فرهنگی به این نکته متذکر شد که عرصۀ فرهنگ، میدان بخشنامه و دستور نیست، چه آن که مدیران فرهنگی نمی‌توانند و نباید با دستور و تحکّم، فرهنگ را هدایت و مدیریت کنند، بلکه باید سوالات و شبهه‌هایی که در هر سیاست‌گذاری یا اقدام فرهنگی ظاهر می‌شود را، مورد توجه قرار داده و با رویکرد اقناعی با مردم مواجه شوند.

وی اضافه کرد: طبعاً برای رسیدن به این هدف نیز باید ساختارهای فرهنگی کشور، به نحوی انقلابی بازسازی شوند تا بتوانند پذیرای چنین رویکردی باشند.

دکتر منصور واعظی، مشاور رئیس رسانه ملی نیز در این نشست با اشاره به ریشه‌های تاریخی انقلاب اسلامی، به تبیین ابعاد پیدا و پنهان منازعه ی فرهنگی میان جهان اسلام و غرب پرداخت و گفت: جهان غرب برای مقابله با اسلام و جمهوری اسلامی، دست به جنگ شناختی زده و طی آن، دستگاه معرفتی و شناختی مردم مسلمان ایران را هدف قرار داده و لذا باید با بازسازی انقلابی ساختار فرهنگ و با کمک مردم، در این جنگ شناختی بر دشمن غلبه کرد.

در ادامه نشست دکتر مهرداد باقری، از اساتید دانشگاه و فعالان فرهنگی در سه محور دیدگاه‌های خود در زمینۀ نقش مردم در بازسازی انقلابی ساختار فرهنگ را بیان کرد.

وی در محور نخست، وضع کنونی ساختار فرهنگ را بررسی کرد و بیان داشت: در دهۀ اول انقلاب مردم در همۀ عرصه‌ها از جمله عرصۀ فرهنگ حضور موفقی داشتند، اما پس از به قدرت رسیدن تکنوکرات‌ها، که هیچ اعتقادی به حضور مردم نداشتند، کم‌کم مردم از صحنۀ فرهنگ و سایر حوزه‌ها حذف شدند. به تعبیر وی، این افراد مردم را از عرصۀ حاکمیت عقب راندند و چیزی که باعث تعجب و تأسف است، این است که مردم هم میدان را خالی کردند و عقب‌نشینی کردند؛ یعنی عرصه فرهنگ به نحوی، مردم‌زدایی شد. البته بخشی از غیرمردمی شدن ساختارهای فرهنگی، به اراده دولت‌ها و مدیران فرهنگی باز نمی‌گشت و به دلیل شهادت نیروهای فرهنگی جبهه‌ی انقلاب در طول جنگ تحمیلی رخ داد؛ عناصری که می‌توانستند مدیریت مردمی فرهنگ را پیش ببرند، در دفاع مقدس شهید شدند و جامعه از وجود آنها محروم شد.

باقری در تشریح بحث خود در محور دوم گفت: ساختار فرهنگی مطلوب در جمهوری اسلامی، یک ساختار ارزشی و اخلاقی است. یعنی ساختار فرهنگ باید به گونه‌ای تحول یابد که به ارزش و اخلاق اتکا داشته باشد.

وی همچنین در محور سوم، سازوکار عبور از وضع فعلی و رسیدن به وضع آرمانی را مورد توجه قرار داد و در این بخش پیشنهادها و راهکارهایی ارائه کرد تا بتوان به ساختار فرهنگی آرمانی رسید.

وی در همین زمینه ابراز داشت: پیشنهاد اول، لزوم دوری از انتزاع‌اندیشی است، چه آن که برای رسیدن به ساختار فرهنگی مطلوب لازم است کاملاً میدانی و متناسب با اقتضائات موجود سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کرد. دوم، خودداری از کوچک‌شمردن فرهنگ، به این خاطر که به حاشیه راندن فرهنگ و بی‌اهمیت تلقی‌کردن آن توسط مسئولان و سیاست‌گذاران کشور مانع مردمی‌شدن ساختار فرهنگ می‌شود.