ریشه یابی تاریخی مسئله فلسطین

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آخرین جمعه ماه مبارک رمضان توسط امام خمینی(ره) به‌عنوان روز قدس نام‌گذاری شده است. از سوالات اساسی پیرامون مسئله قدس آن است که فلسطین در طول تاریخ و دوره معاصر چه اهمیتی دارد؛ و اغلب اتفاقاتی که در این سرزمین رخ داده است، ریشه در چه داشته است. در این‌باره «فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی» با دکتر مجید صفاتاج، کارشناس مسائل فلسطین گفتگویی داشته است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

سرزمین‌های اشغالی برای جهان از چه جهاتی دارای اهمیت است؟ و چرا در مقاطع مختلف به آن توسط قدرت‌های مختلف دست‌اندازی شده است؟

بسم الله الرحمن الرحیم؛ عرض سلام و ادب خدمت مخاطبین محترم و فهیم رسانه فکرت؛ سرزمین فلسطین ویژگی‌‌های مختلفی دارد، هم از لحاظ جغرافیای تاریخی و هم جغرافیای طبیعی. موقعیت تاریخی آن دارای پیشینه بسیاری کهنی بوده و از آن به‌عنوان سرزمین مقدس یاد می‌‌شود. سرزمین فلسطین محل وقوع انبیا الهی بوده و همچنین قبله اول مسلمین در این سرزمین قرار گرفته که از آن به عنوان مسجدالاقصی یاد می‌‌شود و در قرآن هم به آن اشاره شده که از این جهت برای مسلمانان بسیار مهم هست. لازم به ذکر است که اعراب فلسطین، قدیمی‌ترین اقوامی بودند که در آن سکونت داشتند یعنی همان کنعانیان که نخستین ساکنین این سرزمین محسوب می‌‌شدند. اما به لحاظ موقعیت جغرافیای طبیعی، بسیاری از جغرافیادانان از آن به عنوان «لولای سه قاره» نام می‌‌برند یعنی راه ورودی به سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا؛ و معتقد هستند اگر قدرتی در این منطقه حاکمیت پیدا کند می‌‌تواند حتی بر اروپا هم سلطه پیدا کند و همین مسئله باعث شد که سرزمین فلسطین مورد طمع استعمارگران قرار بگیرد و صهیونیست‌‌ها هم این را به خوبی متوجه شدند و این سرزمین را انتخاب کردند و یک دولت جعلی را به‌عنوان دولت اسرائیل در آن تشکیل دادند تا از طریق این منطقه بتوانند هم بر غرب آسیا و هم بر اروپا حاکمیت پیدا کنند. پس موقعیت ژئوپلتیکی، تاریخی و مذهبی سرزمین فلسطین باعث شده که این سرزمین برای همۀ جهانیان و پیروان همۀ ادیان مهم باشد.

یکی از شائبه‌های مطرح شده در مورد سرزمین فلسطین، واگذاری و فروختن زمین‌ها توسط خودشان به اشغالگران بوده است؟

این موضوع یکی از دروغ‌‌های بسیار بزرگی می‌‌باشد که خود صهیونیست‌ها ساختند که مردم دیگر کشورها را مجاب کنند که این سرزمین را قانونی خریدند در صورتی که این ادعا از اساس کذب است. اما اینکه این شائبه را مطرح می‌‌کنند که سرزمین فلسطین را خریداری کردند، بر اساس آمار و ارقام‌‌هایی که وجود دارد این ادعا رد می‌‌شود. قبل از ورود انگلیسی‌ها به این سرزمین جمعیت یهودی‌ها در فلسطین، چیزی حدود دو و نیم درصد بود که در سال‌‌های 1917 تا 1922 به تدریج آژانس‌‌ یهود تلاش می‌‌کرد با کمک دولت انگلیس با دادن وعده‌‌های مختلف، یهودیان را از نقاط مختلف اروپا و آسیا ترغیب کنند تا به این سرزمین بیایند. زمانی که انگلیسی‌‌ها به سرزمین فلسطین آمدند و دولتِ سرپرستی آن‌‌ها شروع شد تا سال 1947 که قطعنامه تقسیم فلسطین توسط سازمان ملل صادر شد. در این مدت علی‌رغم همه تلاش‌هایی که دولت سلطه‌گر انگلیس انجام داد و تبانی‌‌هایی که با یهودیان داشت، نتوانستند به تمام اهداف خود برسند. دولت انگلیس در زمان سرپرستی خود بر سرزمین فلسطین سرزمین‌‌های دولتی که متعلق به مردم فلسطین بودند را به صهیونیست‌ها واگذار کرد و علی‌رغم این که شعار آن‌‌ها تشکیل دولت فلسطینی بود طبق قطعنامه‌ای که مابین آن‌ها و فرانسه به امضا رسید و با تبانی که با صهیونیست‌‌ها انجام دادند برخلاف آن عمل کردند. یهودی‌‌ها از طریق واسطه‌هایی که داشتند(مصری، ایرانی و…) زمین‌ها را از مردم فلسطین خریداری کردند چون مردم فلسطین مستقیماً زمین‌های خود را به یهودی‌‌ها نمی‌‌فروختند چون در اثر ذکاوت علمای فلسطینی، فروش زمین به یهودی‌‌ها تحریم شده بود و حتی کسانی که برخلاف آن عمل می‌‌کردند و زمین‌های خودشان را ‌‌فروختند تنبیه ‌‌شدند و حتی بعضی از آنها اعدام شدند و اجازه ندادند که در قبرستان فلسطینی‌ها به خاک سپرده شوند، اما دلال‌‌هایی از سرزمین‌های دیگر با حیله این زمین‌‌ها را از آنها خریداری کردند و به صهیونیست‌ها فروختند، حتی بعد از اعلام تشکیل دولت اسرائیل در سال 1948 طبق آمار موجود فقط 6 درصد کل اراضی فلسطین متعلق به یهودیان بود و 94 درصد آن تحت حاکمیت فلسطین بود. بنابراین ادعای فروش زمین‌ها توسط فلسطینی‌ها به یهودیان که یک حیله صهیونیستی است تا دیگر ملل را مجاب کنند تا بر علیه اسرائیل اقدامی انجام ندهند و مالکیت آن‌‌ را قانونی بدانند.

سرزمین فلسطین هم محل وقوع انبیا الهی بوده و همچنین قبله اول مسلمین در این سرزمین قرار گرفته که از آن به عنوان مسجد الاقصی یاد می‌‌شود. اما به لحاظ موقعیت جغرافیای طبیعی، بسیاری از جغرافیادانان از آن به عنوان (لولای سه قاره) نام می‌‌برند یعنی راه ورودی به سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا و معتقد هستند اگر قدرتی در این منطقه حاکمیت پیدا کند می‌‌تواند حتی بر اروپا هم سلطه پیدا کند.

اهمیت سرزمین‌‌های فلسطین و اهمیت قدس برای جهان اسلام چگونه است و چه وجوهاتی دارد؟

سرزمین فلسطین همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم سرزمینی مقدس است و شهر قدس تنها سرزمینی است که در قرآن کریم در مورد آن آیه نازل شده، بیشترین انبیای الهی را در خود جای داده است و اولین قبله مسلمین بوده و همچنین معطر به خون بسیاری از شهدای اسلام است که از این جهت برای مسلمانان قداست خاصی دارد. افزون بر آن موقعیت ژئوپلتیکی آن بسیار مورد اهمیت است و اگر این سرزمین در اختیار مسلمین نباشد (همان‌طور که دشمن تلاش کرد که نباشد) می‌‌توانند جهان اسلام را تجزیه کنند، همان‌طور که رژیم صیهونیستی بعد از اشغال لبنان قصد تجزیه آن را در سر داشت.

وجود یک غده سرطانی به نام اسرائیل که در این منطقه وجود دارد باعث پایه‌گذاری تمام فتنه‌ها در جهان اسلام شده است و آمریکا از طریق این رژیم، جنگ‌های متعددی را در عراق به راه انداخت و فتنه‌‌هایی را ایجاد کرد. به‌عنوان مثال وجود تکفیری‌ها در سوریه، یمن، عراق و لبنان از اقدامات آنها است و تمام جنگ‌هایی که در منطقه داریم ردّ پای صهیونیست‌ها در آن به وضوح مشخص است. پایگاه‌‌های مطالعاتی اسرائیلی و آمریکایی به این موضوع اعتراف کردند که به دنبال طرح تجزیه کشورهای اسلامی هستند نظیر ایران و عراق تا چند کشور مختلف را تشکیل دهند. بنابراین در سرزمین فلسطین یک غده سرطانی به نام اسرائیل وجود دارد که برای جهان اسلام خطرناک است و تا زمانی که این غده سرطانی وجود داشته باشد، جهان اسلام رنگ آرامش را نخواهد دید. اگر هر گوشه‌ای از جهان اسلام را رصد کنیم ردّ پای خرابکاری صهیونیست‌ها را خواهید دید. بنابراین سرزمین فلسطین با تمام ویژگی‌‌هایی که دارد برای جهان اسلام مهم است و باید این تکه جدا شده از بدن جهان اسلام به دامان اسلام باز گردد تا مردم مسلمان منطقه روی آرامش و آسایش را ببیند.

آغاز مبارزات جهان اسلام و علمای اسلام بر علیه رژیم اسرائیل از کجا آغاز شد و چه پیشینه‌ای دارد؟

از زمانی که دولت اسرائیل در سال 1948 تشکیل شد و حتی قبل از آن، علمای اسلام کنگره‌های متعددی را بر علیه آن در کشورهایی مثل لبنان و مصر برگزار می‌‌کردند که عملاً سیاست اشغالگرانه صیهونیست‌‌ها و همچنین سیاست‌‌های دولت قیوم انگلستان را محکوم می‌‌کردند.

برای مثال آقای محمد امین الحسینی که یکی از رهبران مذهبی فلسطینی‌ها بود یا آیت‌الله کاشف‌الغطاء که مرجع تقلید شیعیان بودند که هر دو، پیشگام در راه مبارزه بر علیه رژیم اسرائیل بودند. همچنین علمای دیگر در ایران و نجف مثل آیت‌الله کاشانی و شهید نواب صفوی که به طور کامل در مقابل اشغالگری صیهونیست‌‌ها اعلام موضع کردند و خواستار جلوگیری از اشغال سرزمین‌‌های فلسطینی‌ها توسط اسرائیل شدند.

برخورد علمای دیگر در جهان اسلام نیز همین‌گونه بود برای مثال در کشورهای پاکستان، لبنان، کویت و مصر همین موضع را داشتند. در مصر گروهی با عنوان اخوان‌المسلمین که پایه‌گذار آن علمای مصر بودند شکل گرفت که دست به مبارزه بر علیه رژیم اسرائیل زدند اما متأسفانه این ارتش‌‌های مردمی گرایشات دینی داشتند و همچنین به دلیل تبانی که کشورهای عربی با آمریکا و اسرائیل داشتند و توافق صلحی که با آنها امضا کردند عملاً این ارتش‌ها و تلاش علمای اسلام را بی‌ثمر کردند. در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این حمایت رنگ بوی جدیدتری به خود گرفت و کنگره‌های متعددی با حمایت‌های امام خمینی(ره) در حمایت از فلسطین برگزار شد. بنابراین علما نقش قابل توجه‌ای در مبارزات بر علیه رژیم اشغالگر قدس چه در زمان قبل از تشکیل آن و چه بعد از تشکیل دولت جعلی اسرائیل داشتند و در این راه بسیاری از علمای جهان اسلام به شهادت رسیدند.

زمانی که دولت اسرائیل در سال 1948 تشکیل شد و حتی قبل از آن، علمای اسلام کنگره‌های متعددی را بر علیه آن در کشورهایی مثل لبنان و مصر برگزار می‌‌کردند که عملاً سیاست اشغالگرانه صیهونیست‌‌ها و همچنین سیاست‌‌های دولت قیوم انگلستان را محکوم می‌‌کردند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این حمایت رنگ بوی جدیدتری به خود گرفت و کنگره‌های متعددی با حمایت‌های امام خمینی(ره) در حمایت از فلسطین برگزار شد.

یک سری موانع درونی و بیرونی برای مبارزین فلسطینی وجود دارد ریشه تاریخی این موانع چه در جهان اسلام و چه در میان خود فلسطینیان به چه چیزی بر می‌‌گردد و چه چیزهایی باعث کُند شدن این مبارزه شده است؟

موانعی که در مقابل فلسطینیان وجود دارد برای احقاق حقوقشان همان عواملی هستند که باعث تداوم اشغالگری رژیم صیهونیستی شده است که عوامل متعددی را شامل می‌‌شود که به طور مختصر به دو مورد اصلی آن اشاره می‌‌کنیم:

اولین مانع متأسفانه رژیم‌های عربی منطقه هستند که یا در این موضوع فریب خوردند و یا با آمریکا و رژیم صهیونیستی تبانی کردند و موافقت‌نامه‌های صلح را در سال 1948 با اسرائیل به امضا رساندند و حملات خودشان را متوقف کردند و اگر این حملات ادامه‌دار بود اثری از این رژیم اشغالگر نبود، برای مثال می‌‌توان به صلح میان کشور مصر و اسرائیل اشاره کرد که در سال 1978م. توسط انور سادات به امضا رسید که همین پیمان صلح باعث شد که کشورهای دیگر عربی پیش قدم صلح و عادی سازی روابط با اسرائیل شوند. متأسفانه در سال‌های گذشته هم کشورهای امارات، بحرین و آل سعود قرارداد عادی‌سازی با رژیم اشغالگر قدس را امضا کردند که همین مانع اصلی برای احقاق حقوق فلسطینیان شده است چرا که فلسطینیان مقاومت 70 ساله خودشان را حفظ کردند و حتی توانستند در سال 2005 منطقه غزه را از محاصره آزاد کنند و متأسفانه به دلیل توافق‌نامه‌های صلحی که کشورهای عربی با اسرائیل داشتند سبب کند شدن مبارزه خود مردم فلسطین شده است. مانع دیگر که می‌‌توان به آن اشاره کرد حمایت‌‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی که آمریکا از رژیم صهیونستی می‌‌کند برای مثال: در حوزه اقتصادی حداقل سالانه چیزی حدود 6 میلیارد دلار کمک اقتصادی صورت می گیرد، در حوزه سیاسی هم حمایت‌‌‌‌هایی که در سازمان ملل متحد انجام می‌‌دهد شامل وتو کردن قطعنامه‌هایی که بر علیه اسرائیل شکل می‌‌گیرد که اگر این حمایت‌ها تداوم پیدا نکند باعث از بین رفتن رژیم اسرائیل خواهد شد. اما اگر عزم فلسطینیان جزم شود برای یک رویارویی فراگیر و همچنین اگر تمام کشورهای اسلامی دست به دست هم دهند و اتحاد قوی در مقابل آمریکا و اسرائیل تشکیل دهند تمام این موانع برداشته خواهد شد و یقیناً آمریکا و اسرائیل نمی‌‌توانند در مقابل موج کوبنده مردم فلسطین و امت اسلامی قرار گیرند.