احیاگر اندیشه‌ی ناب اسلامی

«فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی»؛‌ حقیقتاً باید گفت که احیای تفکر و فرهنگ اسلامی، مرهون مجاهدت علمی و فرهنگی حضرت صادق آل محمد(ص) است. از این حیث مسلمین به‌خصوص شیعیان بر سر سفره پرتنعم امامی نشسته‌اند که از برکات مجاهدت علمی و فرهنگی ایشان، آثار فراوان شاگردان دانشگاه بزرگ مکتب جعفری را در اختیار داریم.

بی‌شک رسم قدردانی و شکرگزاری بابت این نعمت بی‌بدیل آن است که نخست این میراث گران‌قدر را به‌درستی بشناسیم و در وهله‌ی بعد، در حراست از آن و نشر آموزه‌هایش با جان و دل بکوشیم.

قبل از هر چیز لازم است بدانیم، دوران امامت ایشان، عصر جنبش فکری و فرهنگی در جهان اسلام بوده است، چه آنکه به‌جهت مسائل خاص سیاسی پدید آمده و نیز تحولات فکری و فرهنگی، شرایط جالب و منحصر به فردی در این زمان به وجود آمد به‌گونه‌ای که امام‌صادق(ع) موفق به تربیت و پرورش شاگردان بسیاری در علوم مختلف همچون علم قرآن و تفسیر، علم حدیث، علم فقه، علم کلام و نیز علوم بشری همچون طب، فلسفه، نجوم، ریاضیات و غیره شدند که هر کدام از این شاگردان خود نیز شاگردان بسیاری را به‌واسطه یا غیر واسطه تربیت کردند.

بر این اساس باید تأکید کرد که تلاش و مجاهدت فکری و علمی امام‌باقر(ع) و فرزندشان امام‌صادق(ع) در دوران خویش و بی نقص بودن نظریات ایشان و آشکار نمودن علوم خود، حکایت از آن دارد که سایر امامان به‌اندازه ایشان فرصت و موقعیت مناسب پیدا نکردند تا فرهنگ و تمدن ناب اسلام را تبیین کنند وگرنه ما معتقد هستیم که ائمه اطهار(ع) همه شان نور واحد هستند.

در حقیقت امام جعفر صادق(ع) با توجه به شرایط و بستر مناسب فکری و فرهنگی و نیز آمادگی فضای کلی جامعه که در تداوم حرکت عظیم علمی و فرهنگی امام‌باقر(ع) بود، موفق به تأسیس دانشگاه بزرگ جعفری شدند که برکاتش هنوز هم برای جهان اسلام بلکه جهان بشریت باقی و جاری است.

از این نکته کلیدی نیز نباید غافل شویم که مکتب فکری که رئیس مذهب جعفری بنا نهادند، تنها منحصر به یک زمان و دوره خاص نیست؛ بلکه مکتب امام‌صادق(ع)، مکتبی برای نیل به سعادت در دنیا و آخرت از رهگذر معارف الهی و سبک زندگی عالمانه و متدینانه است.

*حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی، استاد سطح عالی حوزه