باید از صراحت امام‌خمینی در مواجهه با لیبرال‌ها و متحجرین الگو بگیریم

به گزارش «فکرت»، حجت الاسلام والمسلمین محسن قنبریان، استاد سطح عالی حوزه علمیه قم، در ششمین محفل گفت‌وگو محور فکرت به «بازخوانی ایده‌ی سیاسی و فرهنگی امام (ه) در مواجهه با تحجر و تجدد» پرداخت.

وی با اشاره به لزوم بازخوانی اندیشه و آثار امام‌خمینی (ره) به‌خصوص از سوی جریان انقلابی و حزب الله‌ی ابراز داشت: امام به‌عنوان یک فقیه و عارف و یک مرد الهی برای ساختن عصر دینی اقدام کرد و به نظر می‌رسد که فوق العاده در این امر موفق بوده، ضمن آنکه خودشان نیز حقیقتاً تجسم دین و ارزش‌های دینی بودند.

وی افزود: رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیانیه گام دوم به نکته مهمی اشاره می‌کنند و آن هم بحث افزایش چشمگیر اخلاق و معنویت در فضای جامعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است و این‌ها از برکات هدایت و رهبری امام‌خمینی (ره) بوده چه آنکه خود این بزرگوار چه در رفتار و منش و چه در کلامش زمینه‌ساز اخلاق و معنویت بودند.

این نویسنده و پژوهشگر حوزوی همچنین گفت: امام (ره)، عارف و فقیهی بود که به اقتضائات روز جامعه نیز توجه جدی داشت؛ از این رو اندیشه و سیره امام از تحجر به‌دور است، ضمن آنکه به‌هیچ‌وجه دچار آفت‌های مربوط به تجدد نشد. در منشور روحانیت آخرین درد دل‌های امام (ره) مربوط به جریان متحجرین است که در آنجا تعابیر صریح و تندی هم دارند، ضمن آنکه نسبت به جریان‌های لیبرال و روشنفکر هم امام صراحت بیان خاصی دارند.

وی بیان داشت: به تعبیر رهبر، جریان روشن‌فکری جامعه ما از ابتدا بیمار متولد شد، چرا که بی‌اعتنا به ایران و اسلام بود و در طول انقلاب اسلامی نیز دیدیم که برخی از این روشنفکران که به ظاهر با امام در مقطعی همراهی کردند، به‌طور جدی با فقه و احکام اسلام سر ناسازگاری گذاشتند.

حجت الاسلام و المسلمین قنبریان افزود: فقه امام (ره) باعث ایجاد انقلاب اسلامی شد، از این رو پیشنهادم به دوستان انقلابی این است که یک‌بار دیگر کتاب امر به معروف تحریر الوسیله امام را بخوانند تا متوجه شوند که فقه امام (ره) زمینه‌ساز انقلاب شد و این در حالی است که جریان تحجر و جریان تجدد از ایشان و راهشان جدا شدند.

وی ابراز داشت: امام (ره)، تیزترین و صریح‌ترین جملات را در خصوص جریان تحجر دارد به‌گونه‌ای که حتی صراحت بیان ایشان در اینجا شدیدتر از جریان لیبرال‌هاست.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: جریان متحجر و لیبرال‌ها در جاهایی به نقطه اشتراک می‌رسند همچون بحث نفی حکومت دینی و مخالفت با آن، چه آنکه در این عرصه‌ها به‌لحاظ انگیزه‌ها و منافع به‌هم می‌رسند، ضمن آنکه باید توجه داشت گاهی اوقات افراط در یک بخش منجر به تفریط در سوی دیگر ماجرا می‌شود.

وی افزود: امام‌خمینی (ره) خورشید عالمتابی بود که با دیگران و از جمله علمای بزرگوار دیگر، تفاوت‌هایی داشت و آنچه ضرورت دارد این است که اندیشه و سیره و آثار امام به‌درستی تبیین شده و بازخوانی شود.

وی تأکید کرد: باید تاریخ شفاهی جریان‌های متحجر و لیبرال و تقابل آنها با خط ناب امام (ره) گفته شده و ثبت و ضبط شود تا آحاد مردم به‌خصوص نسل جدید با این حقایق آشنا شوند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه ولایت فقیه امام، مطلقه است و فهم ایشان از مساله ولایت یک مساله عمیقی است، گفت: امام، فقیه را مجری احکام نمی‌داند بلکه بالاتر مراد ایشان ولایت بر احکام است و خود ایشان در آثارشان تأکید می‌کنند که فقها دژ اسلام هستند و وقتی این گونه است باید از اسلام و احکام آن دفاع کنند.

این اندیشمند عرصه علوم اسلامی ادامه‌داد: اسلام، سیستم حکومتی است که احکام، قوانین این حکومت به‌شمار می‌روند؛ از این رو در اندیشه امام را حل، هیچ راهی برای استبداد دینی وجود ندارد. باید توجه داشت که ولایت مطلقه‌ای که امام می‌گوید به‌معنای نادیده گرفتن نقش مردم و خدشه بر جمهوریت نظام نیست.

وی گفت: بر اساس نگاه و اندیشه حضرت امام (ره)، ولایت مطلقه مقدم بر حق اساسی نیست و ولایت از ابتدا با مردم شکل می‌گیرد و اگر مردم بیعت نکنند اساساً حاکمیت تحقق پیدا نمی‌کند. امام به صراحت به بحث اکثریت رأی مردم اشاره می‌کند، ضمن آنکه از ولایت مطلقه دیوان سالاری حداکثری نیز در نمی‌آید.

حجت الاسلام و المسلمین قنبریان تصریح‌کرد: در سال‌های گذشته برخی روشنفکران از سر کج فهمی گفتند که ولایت فقیه راهی برای عرفی‌سازی است که منظور این‌ها ترویج سکولاریسم است و این در حالی است که باید مبانی ولایت فقیه به‌درستی در جامعه تبیین شود.

وی همچنین با بیان اینکه اندیشه و کلام امام کامل‌ترین اندیشه‌ها و کلام‌ها در نظام جمهوری اسلامی است و ما باید حلقه‌های خوانش آثار ایشان را راه بیندازیم، ضمن آنکه معتقدم بدنه جریان حزب الله‌ی وقتی با امام و اندیشه و آثار ایشان به‌درستی و به‌طور کامل آشنا نباشد چه‌بسا دچار استفاده ابزاری و سلیقه‌ای از امام و نظرات ایشان شود.

گفتنی است، محافل گفت‌وگو محور فکرت به همت مؤسسه شناخت از زمستان سال گذشته آغاز شد و در سال جدید هم به‌صورت ماهانه ادامه خواهد یافت.