جوهره اندیشه مرحوم افروغ ناظر به نیازهای روز جامعه بوده است

به گزارش «فکرت»، حجت‌الاسلام حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در آیین نکوداشت مرحوم دکتر عماد افروغ که به همت انجمن مطالعات اجتماعی حوزه در ساختمان انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد، با اشاره به رویکردهای مختلف استادان و کارشناسان علوم انسانی در غرب نسبت به مسئله دین و ارتباط آن با جامعه مدرن ابراز داشت: برخی از اندیشمندان و متفکران غربی در حوزه جامعه‌شناسی و فلسفه به این مسئله ورود پیدا کرده‌اند که اساساً اقتضای جهان مدرن در پذیرفتن یا عدم پذیرش دین چیست. البته در کشور ما به‌خصوص پس از انقلاب اسلامی، شخصیت‌هایی در حوزه علوم اجتماعی راجع به این قضایا ورود پیدا کردند که مشخص بوده علیه و دغدغه دین مدارانه داشته‌اند.

وی افزود: چه در غرب و چه در داخل ایران، دیدگاهی وجود داشته و دارد که اساساً جهان مدرن، هویت دینی ندارد و دینی هم که الآن مطرح است بیشتر ماهیت سکولار دارد، ضمن آنکه عده‌ای نیز کوشیده‌اند که بگویند در عصر مدرن، دین هزینه زیست جدید شده است و لذا از این زاویه به بررسی موضوع با نگاه خودشان پرداخته‌اند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین گفت: ما البته طرح بحث امتناع امر دینی را با یک نوع ادبیات دینی هم در کشورمان داشته‌ایم و آن هم مربوط به این بوده که عده‌ای گفته‌اند هر پرچمی که قبل از ظهور برافراشته شود، محکوم به شکست است و باید منتظر بمانیم که همه دنیا را ظلم و جور پُر کند.

وی بیان داشت: در چنین فضایی، تلاش مرحوم دکتر افروغ برای حضور امر دینی در جهان امروز حائز اهمیت است و تأکید ایشان این بود که باید قائل باشیم ظرفیت در حوزه فرهنگ اسلامی برای بازخوانی این مسائل و گفت‌وگو پیرامون آنها فراهم است.

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: مرحوم دکتر افروغ اعتقاد و باور عمیق به انقلاب اسلامی و تأثیر آن در گفتمان معرفتی و فکری داشت و از سویی معتقد به ظرفیت عظیم جهان اسلام و تشیع به‌خصوص از منکر حکمت ایرانی و شیعی بود.

دکتر علیرضا شجاعی زند، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس نیز با اشاره به نقش مهم وقوع انقلاب اسلامی در خصوص زمینه سازی برای طرح مباحث فکری و معرفتی اظهار داشت: مرحوم دکتر افروغ دغدغه جدی در این عرصه‌ها داشت و ما امروز هم نیاز به عزم و جدیتی همچون رویکرد ایشان در عرصه‌های معرفتی داریم.

وی افزود: گاهی اوقات مرگ یک فرد و اندیشمند باعث می‌شود که توجهات به او و به‌خصوص اندیشه و آرایش بیشتر شود که به نظر می‌رسد درباره مرحوم افروغ این گونه بوده و امیدواریم که این مسئله تداوم داشته‌باشد.

این متفکر عرصه جامعه شناسی همچنین گفت: جوهره اندیشه استاد افروغ، ناظر به نیازها و مسائل روز جامعه بوده است و از این زاویه باید به بحث اندیشه‌شناسی در خصوص ایشان ورود پیدا کنیم.

وی ادامه‌داد: بسیار امیدواریم که در قالب سلسله‌نشست‌ها و همایش‌هایی، اندیشه مرحوم افروغ بازخوانی شود و آثار مختلف علمی و پژوهشی در این زمینه تولید و عرضه شود.

شجاعی زند افزود: البته باید توجه داشته باشیم که دکتر افروغ بنیان‌گذار گفتمان جدید و متمایزی نیست؛ اما او به گفتمانی تعلق داشته و به آن باور داشته که مربوط به انقلاب اسلامی است.

وی بیان داشت: گفتمان فرایندی ساری و جاری است که تفصیل پیدا کرده و تکمیل می‌شود؛ اما به نظر می‌رسد عده‌ای برای اینکه امثال دکتر افروغ را جدای از فرآیند انقلاب اسلامی تحلیل کنند، می‌خواهند در این باره نوعی غیریت‌سازی ایجاد کنند که باید مراقب این مسئله باشیم.

وی افزود: امثال بزرگوارانی همچون دکتر افروغ موالید این نظام و گفتمان برآمده از انقلاب اسلامی هستند حتی اگر شاید به آن هم انتقاداتی داشته‌باشند، کما اینکه بستر و زمینه نقادی را خود نظام فراهم کرده و این یک امتیاز بزرگ به‌شمار می‌رود.