مسئولیت پذیری با دست خالی؛ وضعیت بغرنج امروز دولت‌ها

به گزارش فکرت، دکتر اسماعیل نوده فراهانی در نشست «بررسی رابطه اقتدار دولت و ابزار حکمرانی» که به همت رسانه فکرت برگزار شد، با تأکید بر اینکه دولت در نظام جمهوری اسلامی بر اساس اصول مصرح قانون اساسی باید به‌دنبال کارآمدی و نگاه تخصصی در انجام وظایف محوله خود باشد، اظهار داشت: در این راستا البته لازم است که دولت به‌عنوان قوه اجرایی حاکمیت، دارای ابزارهای لازم برای نقش آفرینی باشد تا بدین وسیله بتواند به تعهدات خود عمل نماید.

وی افزود: واقعیت امر آن است که در سال های اخیر شاهد روند رو به نزول انسجام فرهنگی و اجتماعی بوده ایم که این مساله حقیقتاً هشدارآمیز و نگران کننده است و در این راستا دولت باید با مسئولیت پذیری و بهره مندی از ابزار لازم، رسالت خود را انجام دهد.

معاون سابق دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به لزوم بازخوانی نوع نگاه و زاویه دید اندیشمندان به مقوله دولت گفت: خوانشی از اخلاق پروتستانی مارکس وبر در ایران معاصر شکل گرفت که گویی با تغییر و تحول در فرهنگ اقتصادی می‌توان با سخت‌کوشی و در پی گرفتن اخلاق پروتستانی به مثابه اخلاق زاهدانه که روح سرمایه‌داری جدید است به توسعه و پیشرفت جامعه رسید. 

وی یادآور شد: در سال‌های بعد نیز راهبرد «خصوصی‌سازی» به‌عنوان ایده غیر ایدئولوژیک و معقول در دستور کار قرار گرفت. البته باید توجه داشت که اساس انحراف همین جا بود که گروهی تلاش داشتند سرمایه‌داری را از یک ایدئولوژی پیچیده سیاسی به یک راهبرد اقتصادی ساده به اسم خصوصی‌سازی تقلیل دهند.

نوده فراهانی بیان داشت: گفتمان «خصوصی‌سازی» که بر اساس ایده رقابت شکل گرفت از دولت سازندگی شروع شد و در دولت‌های بعدی نیز در وضعیت جامعه ایرانی نهادینه شد. دو محور اصلی این گفتمان، کوچک و چابک‌سازی دولت و نیروی انسانی و دوم واگذاری مالکیت‌ها و تصدی‌گری‌های دولت بود و لذا بر این منوال بود که نظم اجتماعی جامعه دستخوش تغییر قرار گرفت.

وی همچنین خاطرنشان کرد: تداوم این فرایند موجب شده که دولت در ایران معاصر ابزار اقتدار و مدیریت خود را از دست بدهد و در واقع دچار یک‌بار اضافی و تکلیف مالایطاق از دولت باشیم که چیزی جز یأس و ناامیدی برای مردم ندارد.

وی در خاتمه گفت: متأسفانه دولت فاقد نیروی انسانی توانمند، فاقد ابزارهای کافی برای اعمال حکمرانی، فاقد ساختار تولیدی تخصصی، دارای تعهدات مالی و اقتصادی روز افزون و روند رو به افول انسجام فرهنگی و اجتماعی است. لذا بازاندیشی در وضع امروز دولت مهم‌ترین دست مایه برای برون‌رفت از شرایط کنونی است.

تاریخ انتشار: ١٤٠٣/٠٣/٢٢