به گزارش فکرت، متن این یادداشت از این قرار است؛

«فتح خون» مقتل‌نگاری و پژوهشی تاریخی نیست. این کتاب روضه مکتوب هم نیست. روضه بیان احساسات در مورد مظلوم است. ولی در «فتح خون» معرفت و احساس با هم درهم‌آمیخته است و پرسشگری و تفسیر واقعه چیزی از احساس و عشق به امام در کتاب کم نمی‌کند. در اصل پرسش‌ها برای فهم موقعیت‌هاست و برای شکستن مواجهه عادی و از سر عادت با روایت‌های موثقی که از کربلا سراغ داریم. مخاطب برای ماندن با «فتح خون» باید در عالَم آوینی وارد شود و این پرسش‌ها از آن‌روست که به میان می‌آید.

ویژگی آشکار کتاب گزارش از متن واقعه به‌همراه گفتار «راوی» است. البته در متن گزارش هم تحلیل‌های تاریخی وجود دارد و فقط به نقل صرف بسنده نشده است، اما «راوی» از ظاهر تاریخ فراتر می‌رود. متن اصلی نقل و تحلیل تاریخ ظاهری است و متن راوی گزارش تاریخ باطنی. راوی وقایع تاریخ را بر اساس مواجهه‌ای انفسی تحلیل می‌کند.

راوی مخاطب را درگیر تاریخ حیات باطنی انسان می‌کند که موضع خود را نسبت‌به عاشورا و جایگاه خود را نسبت‌به طرح کلی عالم روشن کند و از فلک‌زدگی (اسارت در تاریخ ظاهری) نجات یابد.کلمه تاریخ یک کلمه کلیدی در کتاب است که اشاره به «طرح کلی عالم» دارد. عبارتی که خود شهید آوینی بعدها در مقاله‌ای تحت عنوان «دولت پایدار حق فرامی‌رسد» آورده است. برای بیان این مساله یعنی تفسیر باطنی (تاریخی) از عالم و کربلا چند مفهوم کلیدی پیش کشیده می‌شود؛ عقل و عشق، سیاره رنج، تماشاگه راز و باطن عالم.

«فتح خون» مانند متن «روایت فتح» در اوجی ادبی قرار دارد. زبان «فتح خون» مانند زبان «گنجینه آسمانی» است. به‌همین دلیل «راوی» حیث تاریخی را با انسان معاصر پیوند می‌دهد، بلکه انسان معاصر را در طرحی کلی از عالم قرار دهد. او در حال رسیدن به طرح کلی عالم بود و بر این اساس ماجرای عاشورا را هم در این طرح قرار می‌دهد که تاریخ مصرف ندارد و مخاطب را درگیر «قافله عشق در سفر تاریخ» می‌کند: «ای دل! تو چه می‌کنی؟ می‌مانی یا می‌روی؟»

تاریخ انتشار: 1403/04/19