بررسی وعده آسمانی ارض موعود به بنی‌اسرائیل

به گزارش فکرت، دومین نشست از سلسله نشست‌های فلسفه تاریخ و مهدویت با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین محمد شریفیان، کارشناس مهدویت برگزار شد.

وی ضمن ابراز تأسف از کم بودن تحقیقات پیرامون آیات و احادیثی که مرتبط با امر ظهور و مراحل و مسیر این امر عظیم هست گفت: آیات 20 تا 26 سوره مبارکه مائده بدون هیچ تردیدی خواننده را به امر ظهور حضرت حجت رهنمون می‌کنند و براساس روایاتی که مدعی هستند تمام وقایع و اتفاقاتی که برای بنی‌اسرائیل رخ داده است برای امت رسول خاتم هم رقم خواهد خورد پیش‌آمدهای این آیات برای بنی‌اسرائیل برای ما هم متوقع خواهد بود.

عناوین مهم نشست برای بهره‌مندی پژوهشگران این عرصه:

لزوم افزایش تحقیقات مسأله ظهور با محوریت آیات و روایات

متاسفانه در باب مسأله ظهور از معارف خودمان خیلی کم استفاده کرده‌ایم و این روند همچنان ادامه دارد. ابوابی از معارف ما درباره این موضوع است و قواعد و مختصات پیچیدگی‌هایی در آنها وجود دارد که باید در این مسیر گام برداریم.

در قرآن و احادیث سرخط‌هایی وجود دارد که باید آنها را دنبال کنیم که درباره آنها اصلاً کار نشده است به‌عنوان نمونه آیات سوره مبارکه حدید ذیل موضوع فسق از این قبیل است آیه «فَطَالَ عَلَیهِمُ ٱلأَمَدُ فَقَسَت قُلُوبُهُم وَ کَثِیر مِّنهُم فَٰسِقُون»

در احادیث ما آماده است که این «طال علیهم الامد» برای امت ما هم هست اما تاکنون درباره این آیات کار تحقیقی عمیقی انجام نشده است؛ یا اینکه روایاتی داریم که به کلید واژه‌هایی اشاره می‌کند مثل «ظهور، همان فتح است» که باید تمام آیاتی که درباره فتح در قرآن آمده است مورد بررسی قرار بگیرد و ارتباط آن با مسأله ظهور مورد تحقیق باشد.
وعده آسمانی ارض موعود به بنی‌اسرائیل

آیات ۲۰ تا ۲۶ سوره مائده از ارض مقدسی بحث می‌کند که وعده موسی به بنی‌اسرائیل بود. حضرت موسی از بنی‌اسرائیل عهدی گرفت که آنها عهدشکنی کردند سپس توبه داده شدند و توشه‌ای برای حرکت به سمت عرض مقدس به آنان داده شد.

سه سرفصل کلی این آیات از این قرار است؛ ۱. فضای کلی آیات درباره بنی‌اسرائیل است. ۲. ارتباط این آیات به مسأله ظهور ۳. اگر قبول کنیم این آیات فرایند رسیدن ما به ظهور را می‌گوید نکات این آیات درباره شکل رسیدن به ارض مقدس باید بررسی شود.

عدم ارتداد، شرط تحقق وعده آسمانی ارض موعود

به بنی‌اسرائیل نعمت‌هایی داده شده بود و قرار بود یک متمم نعمتی هم به آنها داده شود که در ارض مقدس بود سه ویژگی که به بنی‌اسرائیل داده شده بود نبوت، ملک و نعمت‌هایی بود که خداوند تا به حال به کسی نداده بود و شرط رسیدن به آن متمم نعمت عدم ارتداد آنها بود؛ اما آنها به بهانه اینکه در سرزمین موعود قوم جباری وجود دارد از اجرای فرمان موسی سرپیچی کردند «قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا حَتَّىٰ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُون» نمی‌گفتند ما ضعیفیم و کمک می‌خواهیم بلکه می‌گفتند هرگز وارد نمی‌شویم مگر اینکه قوم جبار برود متاسفانه الان هم این طرز فکر وجود دارد که منتظرند تا ظهور خودبخود واقع شود و حاضر به تحمل ابتالائات سنگین در راه رسیدن به ظهور نیستند.

انطباق اتفاقات موجود در این آیات با مسأله ظهور

فضای این آیات بدون هیچ قرینه‌ای ما را به موضوع ظهور متنبه می‌کند و روایتی هم داریم که می‌گویند تمام اتفاقاتی که برای بنی‌اسرائیل رخ داده است برای امت ما هم خواهد افتاد و در روایات ما آمده است که این آیات سوره مائده به معنای ترک ولایت است، ترک ولایت باعث می‌شود مستولی شدن ولایت اهل بیت به تعویق بیفتد.

چند نکته‌ای که بین این آیات و روایات بن‌ی اسرائیل و روایات ظهور مشترک هستند از این قرار است؛ طلب رفاه و آسایش و عافیت طلبی و مسأله بداء.

نعمتی که به بنی‌اسرائیل داده شده بود هم برای امت آخرالزمان قرار داده شده است نبوت و ملک در روایات از ملک به اهل بیت و ائمه معنا شده است در مورد نعمت سوم بنی‌اسرائیل (یعنی نعمت‌هایی داشتند که به کسی داده نشده بود) در روایت ما چیزی نیامده است اما درباره روایات ملک ائمه قله‌هایی بیان شده است که رجعت و روز قیامت از آن قله‌هاست.
در خصوص مسأله بدا و عقب افتادن ظهور باید متوجه باشیم که خطای ما ظهور را به عقب می‌اندازد و دچار تیه و ضلالت می‌شویم.

پیش‌بینی‌های متوقع برای ظهور امام زمان (عج) بر اساس آیات سوره مبارکه مائده

پیش‌بینی‌هایی که از این آیات می‌توان برای مسأله ظهور انجام داد از این قرار است؛ پیش‌‌بینی برخورد به قوم جبار، پیش‌بینی کسانی که در جبهه خودی حاضر به جهاد نیستند و مرتد می‌شوند(منظور ارتداد ظاهری نیست)،  پیش‌بینی پیدا شدن افرادی که در مقابل مرتدین راه‌کار نشان می‌دهند و این افراد بعداً وصی ولی خدا می‌شوند، پیش‌بینی لزوم توکل در ابتلائات سخت، پیش‌بینی تنهایی و غربت ولی خدا و دعای حضرت موسی که فرمود «قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِين» که این دعا مستجاب شد و دو نتیجه داشت یکی سرگردانی و ضلالت قوم مرتد به مدت چهل سال و دیگری پاک شدن جامعه از وجود آنها که این دعای امام زمانمان هم می‌تواند باشد.

گزارشگر: محمدجواد رحمانی

تاریخ انتشار: ١٤٠٢/١٢/٢٨