همراه فکرت باشید.
شما میتوانید با وارد کردن ایمیل خود از جدید ترین رویداد ها و اخبار سایت فکرت زود تر از همه باخبر شوید !
ویژههای فکرت
مجموعه فکرت درصدد است، مسائل روزِ حوزه اندیشه را با نگاهی جدید و در قالبهای متنوع رسانهای به تصویر بکشد.
به گزارش فکرت، حجت الاسلام والمسلمین دکتر صفدر الهیراد در پانزدهمین محفل فکرت که با موضوع «مردم سالاری دینی، متناقضنمایی بیپاسخ و نسبت آیت الله مصباح یزدی(ره) به مقولهی مردم سالاری» برگزار شد، با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر مدار حق بودن علامه مصباح(ره) ، به بحث طرح اتهامهای برخی از افراد در رسانهها نسبت به ایشان پرداخت و گفت: در ماههای اخیر مسألهی مردم سالاری از نگاه آیتالله مصباح مورد توجه قرار گرفت و نوک حمله هم در این زمینه آیت الله مصباح بوده است. در اینجا باید پرسید چه شده که عدهای به دنبال حمله به ایشان هستند؟ افرادی در برنامههای مختلف به دنبال این بودند که بین اندیشهی ایشان و مقام معظم رهبری جدایی بیاندازند.
وی افزود: این افراد چند دستهاند؛ برخی که مذهبیهستند، حرفهای علامه مصباح را نفهمیدند. از سوی دیگر برخی نیز چون فهمیدهاند به آن حمله میکنند و لذا این ها نه با آیت الله مصباح و نه با امام(ره) و نه شهید مطهری و نه حتی با قرآن کنار نمیآیند.
وی گفت: در اندیشه مرحوم آیتالله مصباح، جمهوری اسلامی در حقیقت دین متجلی است و قابل انفکاک از دین نیست و این مسئله ریشه در نگاه امام راحل دارد که فرمود جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد.
عضو هیأت علمی موسسه امام خمینی(ره) افزود: ویژگیهای مهمی که آیت الله مصباح داشتند باعث میشود که دشمن ایشان را تحمل نکند. ویژگی اول ایشان این بود که چند روحیهی خاص در مباحث علمی داشتند. یکی آن بود که تاکید داشتند به اصطلاحات خیلی باید توجه کرد. ویژگی دوم ایشان چنین بود که نظام فکری را در همهجا به کار میگرفتند. خود غرب را هم بر اساس یک نظام فکری لیبرال دموکراسی توصیف می کردند که بدون توجه به آن نمیتوان دم از لیبرال دموکراسی زد.
وی ادامه داد: ایشان به دقت فهمیده بود که در جمهوری اسلامی اگر جوانان ما نظام فکری منسجم اسلامی نداشته باشند نمیتوانند حرف درستی بزنند. برای همین افرادی که در مقابل ایشان قرار گرفتند، دارای مبانی توحیدی و معرفتشناسی درستی نیستند.
استاد حوزه و دانشگاه همچنین با تشریح مردم سالاری در مرحوم دیدگاه آیت الله مصباح ابراز داشت: در حوزهی مردم سالاری دینی، ایشان دو مبنا بیان میکنند که یکی توحید و یکی حقیقت انسانی است. یعنی اگر ما صحبت از حکومت دینی میکنیم آیا اتصال به خداوند را مدنظر داریم یا خیر؟! به تعبیری دیگر توحید به جایی برسد که ربوبیت تشریعی و تکوینی فقط از آن خداوند باشد و اگر کسی بخواهد زیر بار ربوبیت تشریعی نرود، در واقع زیر بار توحید نرفته است.
وی اضافه کرد: وقتی سخن از مردم سالاری دینی میکنیم باید ببینیم مردم کافر هستند یا مسلمان؟ خب اگر کافر باشند که دیگر موضوعی برای حکومت اسلامی باقی نمیماند. افرادی که سخن از مردمسالاری دینی میزنند و میگویند مردم میتوانند مستقلاً تشریع کنند در واقع مردم را کافر پنداشتهاند که در این صورت اصلاً بحثی راجع به حکومت اسلامی باقی نخواهد ماند.
حجت الاسلام الهی راد همچنین گفت: مطلب بعدی دربارهی حقیقت انسان است. باید ابتدا هستی شناسی انسان داشته باشیم و ببینیم چه موجودی است و شئون وجودی انسان چیست. وقتی میگوییم موضوع مردم سالاری دینی انسان است، باید بدانیم که این انسان چه ویژگی هایی دارد؟ این انسان انسانی است که میخواهد به سعادت ابدی برسد. لذا آیتالله مصباح میگویند، خدا انسان را با دو ویژگی اساسی آفرید یکی به او قوه تعقل داد و دیگری آن که به او قوه اراده بخشید.
وی ادامه داد: ما یک ایمان فردی داریم و یک ایمان اجتماعی. ایمان اجتماعی در دستگاه فکری علامه مصباح زمانی ارزشمند است که از روی معرفت و اراده باشد که جلوهی آن حکومت اسلامی است.
وی همچنین با اشاره به دو قطبیهای ایجاد شده میان مردمی بودن و دینی بودن یک حکومت توسط نویسندگان سیاستباز در قالب پرسشی مطرح کرد: این دوگانه ی مردم و دین زمانی حل میشود که مردم کافر باشند؟! گویی افرادی که آیت الله مصباح را مقابل امام و رهبر انقلاب قرار دادهاند، مردم را از نگاه امام کافر پنداشته و در نگاه آیت الله مصباح، مسلمان و این درحالی است که امام(ره) حرف از خدا و حاکمیت اسلام میزد. باید حرف آخر را اول بزنم و بگویم در اندیشهی آیتالله مصباح یزدی، جمهوری اسلامی حقیقت دین است و این نظر، حرف امام راحل نیز بود.
عضو گروه کلام و فلسفه دین موسسه امام خمینی(ره) با فرض عدم استقبال مردم از دین اجتماعی بیان داشت: حال اگر مردم خواهان دین و یا خواهان دین اجتماعی نباشند، نمیتوان حکومت اسلامی برقرار کرد چراکه موضوع حکومت اسلامی، مردم مسلمانی هستند که خواهان برقراری احکام اسلام است. از نظر آیت الله مصباح، این مسئله مختص فقیه هم نیست بلکه امام معصوم هم اگر بخواهد حکومتی تشکیل بدهد نمیتواند به جبر، حکومت اسلامی را تحمیل کند. پس جمهوری اسلامی در عرض دین نیست بلکه بر اساس آنچه که گفته شد، حقیقت دین است.
وی با اشاره به به ابهامات پیش آمده نسبت به جایگاه مردم در حکومت دینی گفت: نقش مردم یعنی چه؟ یعنی نقش مردم در تاسیس حکومت اسلامی؟ یعنی نقش مردم در بقاء حکومت اسلامی؟ یعنی نقش مردم در قانون گذاری؟ کدام معنا از نقش مردم اراده شده؟ باید توجه داشته باشیم که این مردم مسلمان اند یا کافر؟! اگر منظور، مردم مومن هستند، در تاسیس، بقاء، نظارت بر حکومت نه تنها حق دارند بلکه تکلیف دارند. در قانون هم آن چیزی که محل نزاع است، قانون راهنمایی رانندگی که نیست، بلکه قوانینی است مثل حجاب و ... که اسلام دربارهی آن تقنین میکند.
وی در پاسخ به این سوال که اگر تعدادی به مخالفت برخاستند چه باید انجام داد، اظهار داشت: حالا اگر تعداد کمی به براندازی حکومت اسلامی برخواستند، وظیفهی حکومت، مقابله کردن با آنهاست. ضمن اینکه کمیت در اینجا ملاک نیست بلکه مسئله توانایی ادارهی حکومت است. یک موقع نخواستن به نحوی است که شما توانایی اداره نداری و یک زمان، این نخواستن به ادارهی حکومت صدمهای نمیزند.
حجت الاسلام الهی راد در پاسخ به شبهه مطروحه در خصوص زینتی بودن آراء مردم از نگاه علامه مصباح تصریح کرد: کسی که خودش نامزد انتخابات میشود ، چگونه رای را زینتی میداند؟! اگر رای مردم به این معنا است که مردم در عرض خداوند تقنین کنند، که نه امام و نه شهید بهشتی و نه آیتالله مصباح، هیچکدام قبول ندارند. اتفاقاً کسانی که این اتهام را به آقای مصباح میزنند خودشان رای مردم را تزیینی میدانند. آقای موسوی خویینیها در سال ۹۷ در مصاحبه با ایرنا میگوید: بنا نیست انتخابات روال عادی و طبیعی خود را طی کند.(دوستان میتوانند مصاحبهی آقای خویینیها با ایرنا را با تیتر «انتقادهای موسوی خویینی ها، افشاگرانه یا مغرضانه» مطالعه کنند).
عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) همچنین در پاسخ به این اشکال که مدل انتخابات ما غربی است چرا مدل بومی نمیسازیم، افزود: معتقدم اگر صندوق رای و مدل انتخابات را نداشتیم، ۴5 سالگی انقلاب را نمیدیدیم. برخی قالبها لزوما بخاطر اینکه از غرب آمده بد نیست بلکه باید نسبت به دستاوردهای غرب، نگاهی گزینشی داشته باشیم.
تاریخ انتشار: 1402/11/19
شما میتوانید با وارد کردن ایمیل خود از جدید ترین رویداد ها و اخبار سایت فکرت زود تر از همه باخبر شوید !
مجموعه فکرت درصدد است، مسائل روزِ حوزه اندیشه را با نگاهی جدید و در قالبهای متنوع رسانهای به تصویر بکشد.