اشاره: معاون پژوهش دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم بر این باور است که شهید سلیمانی به خلاف بسیاری از مدعیان ولایتمداری، به‌شدت، تبعیت از امام و ولی جامعه را در مواجهه با دشمن نصب العین خویش و همرزمانش قرار داد و در این راستا راهبردهای ترسیم یافته از سوی امام و ولی امر جامعه را محقق ساخت.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید کریم خوب‌بین خوش‌نظر، معاون پژوهش و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در گفت‌وگو با تحریریه فکرت با اشاره به این‌که شهید سلیمانی در مواجهه با دشمن محور مقاومت، با تمام توان، تجارب دوران دفاع مقدس را بازتولید کرد، ابراز داشت: از این رهگذر حاج قاسم عزیز توانست کشورهای محور مقاومت از جمله سوریه، عراق، لبنان و... را با وجود همه آسیب‌های وارده، صیانت بخشد و مستقل و پا برجا نگه دارد.

متن زیر محصول گفت‌وگوی فکرت با این استاد دانشگاه است که تقدیم مخاطبان فرهیخته می‌شود.

*برای تبیین کنش‎گری حاج قاسم در میدان مواجهه با دشمن به چه مسائلی باید توجه کرد؟

تبیین کنش‎گری شهید سلیمانی در میدان مواجهه با دشمن، مستلزم بیان چند نکته کلیدی است: نخست اینکه شهید سلیمانی به میزانی از درایت و پختگی در عرصه نظر و عمل دست یافته‌بود که در عرصه کنش‎گری پیوسته خود در مواجهه با دشمن؛ سه اصل عزت، حکمت و مصلحت را در ترازِ ملی، منطقه‌ای و جهانی به منصه ظهور رساند و در این قلمرو از بسیاری مدعیان دیپلماسی پیشی گرفت.

دوم اینکه شهید سلیمانی از سویی اعتماد به خداوند و اعتصام به حبل الله را در وجود خود و همرزمانش نهادینه ساخت، و از سوی دیگر، اعتماد به نفس و خودباوری ملی و منطقه‌ای را در ایران و کشورهای محور مقاومت به منصه ظهور رساند، و در عرصه عمل اثبات کرد که اگر محور مقاومت، اعتصام به حبل الله و خودباوری و اعتماد به نفس ملی و منطقه‌ای را ره‌توشه خود سازد؛ همچون دوران دفاع مقدس می‌تواند در مقابل دشمن غدّار و قسم خورده قد عَلَم کرده، بیرق مبارزه و ایستادگی را برافرازد.

اما سومین نکته؛ شهید سلیمانی به خلاف بسیاری از مدعیان ولایتمداری، به‌شدت، تبعیت از امام و ولی جامعه را در مواجهه با دشمن نصب العین خویش و همرزمانش قرار داد و در این راستا راهبردهای ترسیم یافته از سوی امام و ولی امر جامعه را محقق ساخت.
و نکته چهارم این است که حاج قاسم در مواجهه با دشمن محور مقاومت، با تمام توان، تجارب دوران دفاع مقدس را بازتولید کرد و از این رهگذر توانست کشورهای محور مقاومت؛ از جمله سوریه، عراق، لبنان و... را با وجود همه آسیب‌های وارده، صیانت بخشد و مستقل و پابرجا نگه دارد.

*به نظر جناب‌عالی چرا حاج قاسم در کلام رهبر انقلاب «مکتب» نامیده می‌شود؟

به نظر می‌رسد واژه مکتب از سوی هر فرد و جریانی که به کار گرفته شود، در وهله نخست ناظر به همه ویژگی‌هایی راهبردی در عرصه بینش و منش و گرایش است که در آن مکتب تبلور می‌یابد، و آن فرد یا جریان خود را به‌شدت ملتزم به آن ویژگی‌ها می‌داند.

شاید علت نامیدن شدن سردار سلیمانی به مکتب در بیان رهبر انقلاب اسلامی همین نکته باشد که آن شهید عزیز همه آن ویژگی‌های راهبردی مورد اشاره و ابعاد فردی و اجتماعی مندرج در آموزه‌های دینی را در وجود خود متجلی ساخت و مانند برخی از مدعیان اهل‌علم، در عرصه نظر متوقف نماند؛ شهید سلیمانی با آنچه که یافت، زندگی کرد و به یک شهود وجودی وصف‌ناپذیر دست‌یافت؛ از این رو می‌توان ادعا کرد که وی در زمان حیات و قبل از شهادتش، به مقام شهید و شهادت نائل آمد و توانست مجموعه آنچه را که در لسان تئوریسین‌های عالَم مکتب نامیده می‌شود را در خود محقق سازد. ویژگی یک مکتب پویا و زنده این است که راکد نبوده، از جمود برخوردار نباشد. شهید سلیمانی نیز بسان یک مکتب زنده و پویا مدام در حال رویش در ابعاد مختلف بود و همه توانمندی‌های بالقوه و بالفعل خود را به منصه ظهور رساند و افزون بر این، شعاع تأثیرگذاری گفتار و عمل وی، تأثیرگذاری در سطح ملی، منطقه‌ای و حتی جهانی بود.

*به‌عنوان سؤال پایانی، چگونه می‌توان حاج قاسم را از نظر ایدئولوژی برخاسته از مکتب انقلاب دانست؟

به نظر می‌رسد با تبیین ویژگی‌های ایدئولوژی مکتب انقلاب، می‌توان به پاسخ این سؤال نیز دست‌یافت.  به‌اختصار می‌توان گفت ایدئولوژی برخاسته از مکتب انقلاب و امام (ره)، ایدئولوژی زنده و فعال در عرصه ملی، منطقه‌ای و جهانی است. چنین ایدئولوژی‌ای، حاکمیت و سلطه‌گری نظام سلطه را در عالَم بر نمی‌تابد و طبق مستندات قرآنی و روایی، در کنار همه مظلومان و پا برهنگان عالَم قرار می‌گیرد، و از ایدئولوژی سکولار فرسنگ‌ها فاصله دارد و اهل تسامح و تساهل نیست.

سردار سلیمانی نیز، مجاهدی نستوه و خستگی‌ناپذیر بود که به دکترین اسلام ناب محمدی اعتقاد راسخ داشت. تلاش کرد در تمام دوران پس از انقلاب این اعتقاد درونی خویش را در عرصه‌های مختلف تبلور بخشد؛ از این رو عملگرایانه در کنار مردم و هم‌رزمانش در دوران دفاع مقدس و پس از آن در کنار کشورهای محور مقاومت قرار گرفت و از کیان کشورهای اسلامی و مظلومان منطقه و جهان دفاع کرد.

حال به ضِرس قاطع می‌توان ادعا کرد که سردار سلیمانی از نظر التزام به ایدئولوژی برخاسته از مکتب انقلاب، کم‌نظیر بود، و به یک معنا، یکی از میراث‌داران حقیقی ایدئولوژی انقلاب و اسلام ناب محمدی به‌شمار می‌رود.

تاریخ انتشار: 1401/10/05