ویژههای فکرت
مجموعه فکرت درصدد است، مسائل روزِ حوزه اندیشه را با نگاهی جدید و در قالبهای متنوع رسانهای به تصویر بکشد.
به گزارش«فکرت»، در آستانه ولادت باسعادت حضرت فاطمه‌زهرا(س) و روز زن و مادر، روزنامه جوان گفت‌و‌گویی داشته با مریم اشرفی‌گودرزی، پژوهشگر حوزه زن و خانواده و مدرس حوزوی و در این مصاحبه در خصوص نگاه دین مبین اسلام به زن و خانواده بحث شده است.آن چه در ادامه می‌آید خلاصه ای از دیدگاه این استاد و پژوهشگر است؛
نگاهی که در غرب نسبت به زن تحقق پیدا کرد، نگاهی ابزاری بود. برای سرعت در پیشرفت و قدم گذاشتن در دنیای مدرن غرب تصمیم گرفت زنان را به طور ویژه وارد این عرصه کند.
در این مسیر باید مصرف‌گرایی به اوج می‌رسید تا بازار مصرفی برای تولیدات آن‌ها هم در عرصه تولید و استفاده از زنان به عنوان نیروی کار ارزان‌قیمت و هم در عرصه تبلیغ و مصرف فراهم شود. بر این اساس لازم بود زن را با دستمزد کم و به عنوان نیروی کار ارزان‌قیمت به بازار کار بکشانند و هم با استفاده از جاذبه‌های جنسی زنان آنان را در عرصه تبلیغ کالا‌ها به کار بگیرند و هم در عرصه مصرف با تقویت حس مصرف‌گرایی و ایجاد نیاز‌های کاذب بتوانند کالا‌های تولیدشده را بفروشند و عرصه رقابت را تشدید کنند. در همه این مؤلفه‌ها هم انگاره‌های اخلاقی و مؤلفه‌های معنوی تأثیری نداشت و باید حتماً کنار زده می‌شد چراکه روی این مطامع تأثیر بازدارنده داشت. اینگونه بود که در مکتب غربی، زن کاملاً به عنوان یک ابزار وارد عرصه شد.
در نگاه اسلامی زن به عنوان یک انسان است و در شریعت اسلامی به هیچ وجه تفوق نگاه‌های سرمایه‌داری، سودانگارانه و توسعه اقتصادی لجام گسیخته نداریم، به همین خاطر هم به هیچ وجه مؤلفه‌های اخلاقی و شرعی نمی‌تواند تحت‌الشعاع سوداندوزی بیشتر قرار گیرد. نگاه اسلام به زن نگاهی کاملاً انسانی و با همان ویژگی‌هایی است که برای بانوان در نظر گرفته شده است. در اسلام لطافت زن مورد توجه است و به هیچ وجه بار‌های سنگین و مسئولیت‌های شاق بر دوش زن گذاشته نمی‌شود. همچنانکه حضرت علی (ع) می‌فرمایند «اَلمَراَةُ رَیحانَةٌ وَ لَیسَت بِقَهرَمانَة» زن مانند گلی لطیف و کارگزار نیست. این حدیث نگاه اسلام را به زن نشان می‌دهد که بانوان باید در یک بستر امن به تربیت نسل و پرورش آن بپردازند و در عین حال خودشان را هم چه به لحاظ علمی و چه معنوی تقویت کنند چراکه در عرصه تربیت و پرورش انسان اگر نگاه متعالی به خلقت و علم به زندگی را نداشته باشد، نمی‌تواند تربیت درستی را نسبت به انسان‌ها شکل دهد. نگاه اسلام به زن نگاهی کاملاً انسانی است و با آن هدفی است که خداوند متعال برای انسان در نظر گرفته که همان رسیدن به کمال و تعالی است و باید بانوان هم در مسیر خودشان حرکت کنند تا به این هدف دست یابند.
غرب برای پوشاندن ضعف‌های خودش معمولاً از قاعده فرار رو به جلو استفاده و سعی می‌کند با متهم کردن دیگران و ایجاد شبهه و تردید در برابر هر روشی که خلاف رویه‌های خودش است، خلاف قاعده‌هایی را که در مرام و مسلک خودش وجود دارد، بپوشاند و مانع دیده‌شدن آن‌ها شود و با ایجاد خطای شناختی تلاش کند حقیقت را وارونه جلوه دهد و واقعیت‌ها را انکار کند. غرب امروز تلاش می‌کند، وضعیت لجام‌گسیخته اخلاقی را که در درون جوامع غربی شکل گرفته است، توجیه کند، بنابراین ارزش‌های اخلاقی را که در جوامع دیگر به خصوص جوامع مسلمان و مخصوصاً ایران اسلامی وجود دارد و مقید به رعایت حدود شرعی و موازین اسلامی است، هدف می‌گیرد. اصول شرعی و موازین اسلامی، آموزه‌ها و انگاره‌های آن‌ها را تقبیح می‌کند تا از این مسیر رفتاری را که خودش در پیش گرفته است، توجیه کند. فتنه‌هایی را در جوامع اسلامی شکل می‌دهد و با این فتنه‌ها روی اندیشه بانوان متمرکز می‌شود و سعی می‌کند آن چیزی را که مطابق آیین شریعت و تعالی تعالیم وحیانی به صلاح بانوان دانسته شده است، انکار کند و وارونه جلوه دهد. در نتیجه ضعف‌ها و عیوب خود را می‌پوشاند و در عین حال آموزه‌های منحرف خودش را به جامعه القا و با تلقین آن‌ها به ذهن جامعه بانوان و همینطور آقایان، ذهن آن‌ها را از واقعیت‌ها منحرف می‌کند.
بنیان خانواده یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در اسلام در نظر گرفته شده و برای استحکام آن برنامه‌های خاصی تعریف شده است. خانواده به عنوان کوچک‌ترین واحد اجتماعی، خاستگاه خوبی‌ها و بدی‌هایی است که در انسان‌ها شکل گرفته و افراد آن را به عرصه اجتماع می‌برند. انسان در خانواده چشم می‌گشاید و حین بزرگ‌شدن تربیتی را از جانب خانواده دریافت می‌کند. همینطور احترام به قوانین و تطبیق خود با آن با قوانین را در همان جامعه کوچک خانواده یاد می‌گیرد و اینکه چگونه نقش‌آفرینی داشته باشد. هم جنبه‌های فردی، هم جنبه‌های اجتماعی شخصیت انسان در خانواده رشد پیدا می‌کند. مادر به عنوان کسی است که جایگاه پرورش‌دهنده و تربیت‌کننده و بیشترین انس را با فرزند دارد. این به این معناست که انسان تأثیری را که از مادر می‌گیرد در جای دیگری نمی‌تواند به دست بیاورد. زن به عنوان پرورش‌دهنده و تربیت‌کننده خانواده و انسجام‌دهنده خانواده جایگزین ندارد. ما می‌توانیم نقش‌های اقتصادی، سیاسی و نقش‌های متعددی را برای خانم‌ها تعریف کنیم. نقش‌هایی که بین خانم‌ها و آقایان مشترک است، اما نقش منحصر‌به‌فرد مادری و تربیت و آرامش‌بخشی، بدیل و جایگزین ندارد. با حذف چنین نقشی تمام شالوده وجود انسان به هم می‌ریزد و انسان برای برقراری آرامش و تعادل انسانی خودش و رسیدن به کمال دچار چالش می‌شود، بنابراین نقش مادری زن جایگزین‌ناپذیر است. نمی‌توانیم مراحل رشد انسان را بدون این نقش فعال تصور کنیم، بنابراین ما باید نقشی را که جایگزین و بدیل ندارد، محور بدانیم و سایر نقش‌ها را در کنار این نقش بی‌بدیل و بنیانی ماهیت و ضریب اهمیت بدهیم.
تاریخ انتشار: 1402/10/11
- برچسب ها:
- زن و خانواده
- پژوهشگر حوزوی
- اسلام
- روز زن