ویژههای فکرت
مجموعه فکرت درصدد است، مسائل روزِ حوزه اندیشه را با نگاهی جدید و در قالبهای متنوع رسانه‌ای به تصویر بکشد.
به گزارش خبرنگار «فکرت»، همایش بین‌المللی «علوم انسانی اسلامی در اندیشه علامه محمدتقی مصباح یزدی (ره)» در مؤسسه امام خمینی (ره) با حضور اندیشمندان و مهمانان ایرانی و خارجی برگزار شد که ابتدا حجت الاسلام‌والمسلمین دکتر علی مصباح، دبیر علمی همایش ضمن ارائه گزارشی از روند برگزاری این برنامه ابراز داشت: از اهداف اصلی برپایی این همایش می‌توان به مواردی چون آشنایی هر چه بیشتر جامعه علمی داخل و خارج کشور با آراء و نظرات علامه مصباح یزدی، تولید منظومه فکری ایشان، توسعه و غنی سازی کمی و کیفی متون منابع در زمینه علوم انسانی اسلامی اشاره کرد.
وی با اشاره به همکاری ۴۵ مرکز علمی داخلی و خارجی، دانشگاهی و حوزوی و برخی از مراکز رسانه‌ای در برگزاری این همایش افزود: تبیین دیدگاه علما در زمینه‌های مختلف علوم انسانی اسلامی، مطالعه تطبیقی اندیشه‌های علامه مصباح با دیگر متفکران در حوزه علوم انسانی، تدوین و ارائه منظومه فکری علامه در علوم انسانی اسلامی، انعکاس اندیشه‌های علامه و میزان تأثیرگذاری ایشان در سطح داخلی و بین المللی، چهار محور کلی همایش است، ضمن آنکه علوم عقلی (فلسفه و کلام، دین، عرفان)، علوم نقلی (تفسیر و علوم قرآنی و تاریخ)، علوم رفتاری (روان شناسی، علوم تربیتی و اخلاق) و علوم اجتماعی (جامعه شناسی، مدیریت، اقتصاد، حقوق و علوم سیاسی)، چهار شاخه کمیته‌های علمی و شورای تخصصی همایش را تشکیل می‌دهد.
آیت الله محمود رجبی، رئیس این همایش و عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه نیز در سخنانی در این همایش ضمن تببین آثار و برکات علوم انسانی اسلامی در سه محور حوزه‌های علمیه، نظام اسلامی و بشریت و جامعه جهانی گفت: علوم انسانی به جهت هویت‌ساز بودن و فرهنگ‌ساز بودن اهمیت بسیاری دارد چه آنکه یکی از رسالت‌های مهم حوزه و دانشگاه توجه به همین دو بُعد کلیدی است.
وی همچنین با اشاره به اینکه تمدن نوین اسلامی دارای دو بخش قالب و محتوا است، افزود: علوم انسانی می‌تواند بخش محتوایی این موضوع را بسازد و اگر حوزه‌های علمیه بخواهند تمدن نوین اسلامی را محقق کنند باید به علوم انسانی- اسلامی ورود پیدا کنند.
وی با تأکید بر اینکه علوم انسانی سکولار، بیشترین آسیب را به ارزش‌ها و آرمان‌های اسلامی می‌زند، گفت: ما باید شاخصه‌های علوم انسانی- اسلامی را به درستی تبیین کنیم و در این راستا معرفی اندیشه و کلام علامه مصباح از بهترین کارهاست.
آیت الله رجبی با بیان اینکه مهندسی فرهنگی نخستین برکت علوم انسانی اسلامی برای جامعه اسلامی است، اظهار داشت: جهت‌دهی به نظام آموزش و پرورش جامعه اسلامی و عمق بخشی و ارتقای فرهنگ عمومی نخبگان جامعه از دیگر برکات این مهم است.
وی با اشاره به اینکه در عرصه‌های مختلف آموزش و پژوهش کشور مختصصان علوم انسانی به فعالیت می‌پردازند، افزود: چنانچه این متخصصین در فضای علوم انسانی اسلامی رشد کنند، قطعاً در فضای اندیشه‌های اسلامی برنامه‌ریزی خواهند کرد.
رئیس همایش بین المللی علوم انسانی اسلامی در اندیشه علامه مصباح یزدی با اشاره به فرماش حضرت امام(ره) مبنی بر اینکه ما انقلاب خود را صادر خواهیم کرد، گفت: علوم انسانی اسلامی به دلیل همزبانی با جهان نخبگانی می‌تواند منجر به تحقق این هدف شود.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه خاطرنشان کرد: علوم انسانی امروز دچار ناکارآمدی شده است و اندیشمندان و دانشمندانی به صراحت این موضوع را اعلام کرده و کتاب‌های متعددی در این زمینه نگاشته‌اند، ضمن آنکه به هر حال در سایه‌ی علوم انسانیِ غربی، انسان‌های تربیت می‌شوند که می‌توانند جامعه را به نابودی بکشانند.
دکتر پرویز داودی، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) نیز با ابراز تأسف از اینکه در هیچ یک از برنامه‌های توسعه دولت‌ها شاهد توجه لازم به علوم انسانی اسلامی نبوده‌ایم، گفت: در جنگ نرم یکی از مؤثرترین ابزارها، همین علوم انسانی اسلامی است که متأسفانه در برهه‌هایی به آن بی توجهی صورت گرفته است.
وی افزود: در چنین شرایطی مرحوم آیت الله مصباح یزدی باتوجه به اندیشه‌ای که داشته‌اند مراکز تعامل حوزه و دانشگاه را راه‌اندازی کردند تا علوم انسانی اسلامی را تحقق نمایند و در این عرصه نیز انصافاً ضمن تربیت شاگردان بسیار، برکات فراوانی از خود به جای گذاشتند که باید ابعاد آن به درستی برای جامعه تبیین شود.
این اقتصاددان همچنین با بیان اینکه لیبرالیسم و اومانیسم ارکان و سرلوحه همه تفکرات و علوم انسانی در دنیای امروز است، گفت: واقعیت تأسف باری که وجود دارد این است که کتب درسی و نظام آموزشی کشور متأثر از همان فرهنگی است که به جای متفکر پروری، تکنوکرات پروری داشته و دارد و ما برای عبور از این مساله به فکر اصلاح نظام آموزشی در کشور باشیم.
آیت الله محسن اراکی، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه نیز با اشاره به اینکه علامه مصباح یزدی حقیقتاً شخصیتی ذو ابعاد بودند، گفت: ایشان به معنای واقعی کلمه به علوم مهم جهانی و اندیشه حاکم بر آنها تسلط داشتند و با اخلاص و خودساختگی توانستند به عنوان پدر علوم انسانی- اسلامی گام‌های بسیار مهمی در این راستا بردارند که برکاتش همچنان برای ما قابل لمس است.
وی با بیان اینکه غربی‌ها علم را در گزاره‌های قابل احساس خلاصه می‌کنند، افزود: این موضوع نخستین گام مخالفت اسلام با اندیشه‌های غربی است، ضمن آنکه اعتقاد ما بر این است که علم، گزاره‌ای است که بر اساس برهان قابل تشخیص می‌باشد.
وی افزود: از سوی دیگر باید توجه داشت که بخش قابل توجهی از مطالبی که به عنوان علوم انسانی اسلامی مطرح می‌شود به دلیل نداشتن برهان قابل پذیرش نیست و ما علمی را علم انسانی می‌نامیم که تفکر آن با تفکرات اسلامی هم‌خوانی داشته باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: علوم انسانی اسلامی یعنی از مبانی اسلامی با استفاده از استنباط‌های عقلانی برداشت خواهیم کرد که آیت الله مصباح یزدی بارها بر این موضوع تاکید کردند.
وی با اشاره به اینکه داشته‌های علوم انسانی اسلامی به صورت پراکنده بسیار فراوان است، گفت: شخصیتی که به صورت گسترده‌تر از سایر اندیشمندان به عرصه علوم انسانی اسلامی ورود پیدا کرد، آیت الله مصباح یزدی بودند.
گفتنی است، در مراسم افتتاحیه این همایش از سه دسته آثار آیت الله مصباح یزدی، همچنین دیگر آثار همایش و نیز برخی از محصولات مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی رونمایی به عمل آمد.
قابل ذکر است، جلسات کمیته‌های تخصصی همایش نیز در عصر روز پنج شنبه و صبح روز جمعه برگزار شد و آخرین نکات و محورها در خصوص اندیشه علامه مصباح راجع به علوم انسانی و اسلامی با حضور اندیشمندان و متفکران حوزه و دانشگاه و نیز چهره‌های بین المللی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
تاریخ انتشار: 1402/03/26