رسانه فکرت | فائزه سادات حسینی، نویسنده و تاریخ‌پژوه

یمن وقتی کشتی اسرائیلی را توقیف کرد و به ایلات (راهبردی‌ترین بندر صهیونیست‌ها) موشک زد، خیلی زود رسانه‌های غربی به تأثیر این اقدامات در تجارت دریایی و امنیت خودشان پرداختند. صهیونیست‌ها شاید عمق درگیری نظامی «طوفان‌الأقصی» را فقط در سرزمین‌های اشغالی و جبهه مقاومت فلسطین و لبنان ارزیابی می‌کردند؛ اما این تصور با ورود انصارالله یمن به دریای سرخ و توقیف کشتی «گلکسی لیدر» بر باد رفت. اگر اسرائیل در حوزه دفاعی خوب عمل می‌کرد در شرایط اقتصادی حساس جهانی، قدرتی برای پایداری داشت. اکنون، این موقعیت استراتژیک با اعلان نیروهای مسلح یمن در نوزدهم نوامبر در قالب حملات موشکی بالستیک به مهم‌ترین بندر صهیونیستی و اتمامِ‌حجت به کشتی‌های حامی رژیم صهیونیستی، قرمز و شکننده است. اتمامِ‌حجتی که برای اسرائیل معنایی جز تهدید به نابودی جریان واردات کالاهای اساسی، به‌ویژه سوخت ندارد.

ایلات یا «ام‌الرشرش» منتهاالیه دو دالان ترابری (کریدور) مهم در جنوب فلسطین اشغالی است که در اولی از هند و در دومی از اقیانوس اطلس آغاز می‌شود. در هر دوی این مسیرها تنگه باب‌المندب باید اجازه عبور آن‌ها را بدهد. بستن این تنگه که روزی سی درصد از کالاهای اساسی را تأمین می‌کرد، برای رژیم صهیونیستی دشوار و بسیار خسارت‌بار است. سخت‌تر آن‌که ساکنان ایلات به سمت مراکز فلسطین اشغالی مثل تل‌آویو و اورشلیم مهاجرت کردند. این به‌معنای ضربات جبران‌ناپذیر اقتصادی است که جدا از هزینه‌های روزشمار جنگ به رژیم وارد می‌شود. از سویی مسئله مهم‌تر برای اسرائیلی‌ها رویکرد شرکت‌های دریایی است که علاوه بر هزینه مالی سنگین در بخش بیمه و حمل‌ونقل باید وقت بیشتری را صرف مسافت خود بکنند. بدین‌سان امروزه یمن برای غزه یک بازوی قوی نظامی است که رژیم صهیونیستی، فکر نقش آن را در ابعاد اقتصادی نمی‌کرد.

با نگاه به برآورد وزارت دارایی اسرائیل از هزینه بالای 270 میلیون دلار در روز برای جنگ با غزه، انتظار می‌رود صهیونیست‌ها علاوه بر دست‌بردن به جیب مالیات‌دهندگان آمریکایی، با کاهش ذخایر خارجی، استقراض اجباری و انقباض اقتصادی روبرو شوند. این مسائل به‌مثابه بنزینی است که بر آتش نارضایتی‌ها و اعتراضات و اعتصابات داخلی اسرائیل می‌ریزد که درخواست برکناری سریع نتانیاهو و تبادل اسرا از جمله آن‌ها است. از آن‌ها مهم‌تر، آسیب اقتصادی رژیم است. طبق برآورد بانک جهانی 6/34 درصد از تولید ناخالص داخلی این رژیمِ جعلی به تجارت کالا بستگی دارد که موشک‌باران بندر مهم ایلات، در واقع هدف‌گیری همین تجارت است.

مدیر بندر ایلات طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که اقدامات نیروی دریایی یمن در جلوگیری از عبور و مرور کشتی‌ها به طرف اسرائیل باعث از دست رفتن ۸۵ درصد درآمدهای این بندر شده است. به اعتراف او تهدیدهای نیروی دریایی یمن، از ورود کشتی‌های حامل چهارده‌هزار خودرو به آن بندر جلوگیری می‌کند؛ در حالی‌که 85 درصد درآمد آن از طریق واردات خودرو است. مورد دیگر انحراف مسیر کشتی کانتینری «زیم» است که شرکت حمل‌ونقل اسرائیلی زیم آن را اداره می‌کند. این کشتی به‌سبب نگرانی از تهدیدات یمن مجبور شد مسیر خود را تغییر دهد و سفر دریایی 56 درصد طولانی‌تری را آغاز کند و آفریقا را از طریق اقیانوس اطلس و دماغه امید نیک دور بزد. چنین مسأله‌ای در دیگر شرکت‌های کشتیرانی برتر دنیا نیز قابل‌مشاهده است.

شورای آتلانتیک در نوزده دسامبر چنین گزارش داد: «شرکت‌های کشتیرانی برتر مانند Maersk، Hapag Lloyd و MSC تصمیم گرفته‌اند از دریای سرخ استفاده نکنند.... به دنبال اخبار مربوط به این حملات، قیمت نفت و گاز و حق بیمه حمل‌ونقل برای برخی از شرکت‌های حمل‌ونقل طی هفته گذشته تقریباً دو برابر شده است». با این وصف و حال اختلال در رفت و آمد تجاری بین کانال سوئز و باب‌المندب تنها بر اسرائیل فشار نمی‌آورد؛ چراکه مطابق گزارش پایگاه خبری کِریدِل تقریباً دوازده درصد تجارت جهانی سالانه شامل حدود بیست‌ویک‌هزار کشتی و شش‌میلیون بشکه نفت در روز برابر با نه درصد از کل حمل‌ونقل نفت از طریق دریا بر این مسیر متکی است.

با استناد به گزارش بانک جهانی بندر ایلات به سبب حملات موشکی و پهپادی یمنی‌ها، انتقال محموله‌های نفت خام امارات به این بندر و حیات گردشگری ضربه‌های اساسی می‌خورد و ده‌ها میلیارد دلار ضرر به تجارت اسرائیل شامل «عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران از ریسک، کاهش شدید (هفتاد درصدی) حجم اندوخته‌های مالی از اکتبر گذشته و افزایش خروج مهاجران از فلسطین اشغالی به کشورهای مبدأ خودشان» شد. همه این‌ها نشان می‌دهد جنگ و دفاع ابعاد دیگری هم دارد؛ ازجمله بعد و برد اقتصادی. موشک‌های یمنی بیش از آن‌که به تخریب زیرساخت‌های مادی بندر ایلات هجوم ببرند به تار و پود مالی اسرائیل حمله‌های مخرب کرده‌اند.

تاریخ انتشار: 1402/10/05