رسانه فکرت | محمدرضا بابایی، پژوهشگر حوزه کلام

هر نماینده مجلس شورای اسلامی یک افسر عالی رتبه در میدان جنگ است که رهبری این میدان را امام جامعه بر عهده دارد، این افسران دایره اختیاراتی دارند که کم نیست، اما مهمتر از اختیارات نمایندگان، اهمیت فرآیند انتخاب آنها است، تصویر جامع قرآن از وظیفه جامعه عبارت است از، «ان اعبدوا الله واجتنبوا الطاغوت»؛ عبادت خدا و اجتناب طاغوت وظیفه افراد هر جامعه و جامعه اسلامی است، به‌عبارتی همچنان‌که عبادت خدا باید کرد و برای این عبادات شناخت و معرفت لازم است نسبت به طاغوت هم همین طریق باید طی شود یعنی دشمن شناسی مهم‌ترین مؤلفه بعد از عبادت خدا است که باید به آن توجه شود.

اگر عبادالله یک جامعه را تشکیل می‌دهند، عبادالشیطان و طاغوت هم یک جامعه‌اند. نکته حائز اهمیت این است که؛ هیچکدام از افراد در این جوامع بدون نقش نیستند، پس افراد باید نسبت به جایگاه و نقش خود آگاه بوده و آن را از خدا طلب کنند.

شاید به خاطر همین حضرت زهرای اطهر (س) از دعاهایشان این بود که؛ «الهی استعملنی لما خلقتنی له»، خدایا من را خرج کاری کن که مرا به خاطرش آفریدی.

در این میان نقش خواص جامعه بیش از همه سنگین است؛ اما خواص چه کسانی‌اند؟ «خواص» یعنی آن مجموعه‌ انسان‌هایی که در کار خود، با فکر و با شناخت و با تشخیص عمل می‌کنند و تابع جَوّ نیستند؛ «خواص» یعنی اینها. این «خواص» می‌تواند در بین فعّالان گوناگون انقلابی، در بین اصناف، کارگران، نظامی‌ها، روحانیّون و گروه‌های مختلف باشد، می‌تواند در بین فعّالان مطبوعاتی باشد، می‌تواند در بین فعّالان دانشجویی باشد، می‌تواند در بین فعّالان سیاسی باشد. ممکن است درجات این اشخاص به سبب کمیت و کیفیت اثرگذاری متفاوت باشد.

رهبر معظم انقلاب در خصوص نقش خواص می‌فرماید: «ایجاد یک فکر، یک گفتمان، یک جریان فکری در جامعه، به دست خواص جوامع است؛ به دست اندیشمندان جامعه است؛ آنها هستند که می‌توانند فکر ملت‌ها را به یک سمتی هدایت کنند که مایه‌ نجات ملت‌ها شود؛ همچنان که خدای نخواسته می‌توانند به سمتی ببرند که مایه‌ بدبختی و اسارت و تیره‌روزی ملت‌ها شود. این دومی متأسفانه در طول هفتاد هشتاد سال اخیر در برخی از کشورها، از جمله در کشور خود ما اتفاق افتاد.» (۱۳۹۱/۰۹/۲۱)

اهمیت خواص و نقش آنها به قدری موثر است که دشمنان همیشه به آنان طمع کرده و سعی در اغوای آنها داشته و دارند تا بتوانند به‌وسیله آنها به عوام جامعه استیلا پیدا کنند، بهترین تصویر تأثیر خواص را اگر بخواهیم به تصویر بکشیم می‌شود سکانسی از فیلم مختارنامه که در آن لشکر مختار به فرماندهی «بن شمیت» و همراهی «کیان» ایرانی به تقابل با «مصعب بن زبیر» می‌رود، آنجا یکی از اصلی‌ترین حیله‌های دشمن اغوای خواص لشکر مختار است که اتفاقا نتیجه هم می‌دهد و لشکر مختار شکست می‌خورد هر چند بعد از آن فرمانده لشکر نادم از کار خویش شده و توبه می‌کند؛ اما پشیمانی و توبه چه سود دارد وقتی شیرازه لشکر به سبب شهید شدن بهترین یاران لشکر از هم پاشید و به شکست انجامید.

روایتی است از رسول اسلام(ص) که می‌فرماید: «لا تصلح عوامّ هذه الأمّة الاّ بخواصّها قیل یا رسول‌اللّه و من خواصّها قال العلماء» حضرت عالمان را خواص جامعه می‌داند یعنی کسانی که صلاح امور عوام امت به دست آنها رقم می‌خورد؛ البته گاهی اوقات نیز عموم مردم از خواص پیشی می‌گیرند و در امتحانات الهی سربلند می‌شوند مثل فتنه ۸۸ که مردم نمره قبولی گرفتند اما برخی از خواص لغزیدند.

امروز در کارزار انتخابات ما دو جبهه داریم؛ دوستانی که آن را با عنوان امت واحده اسلامی نام می‌بریم با تأسی به آیه ۲۱۳ سوره بقره که می‌فرماید: «کان الناس امة واحدة» که با هدف ریاست عالم پا به عرصه گذاشته است و آن نیز با تأسی بر آیه ۵ سوره قصص است که می‌فرماید «و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین» حال در مقابل این جبهه، دشمن داریم.

عملکرد خواص جبهه دشمن، حیله‌گری و فتنه‌انگیزی است؛ اما وظیفه خواص جبهه حق چیست؟

در گام اول خواص جامعه بایستی مردم را به معنای واقعی دوست داشته باشند، که در غیر این صورت تاثیرگذاری، کمترین میزان خود را خواهد داشت، شاخصه اصلی پیامبران، ائمه و اولیا و بدنبال ایشان امامین انقلاب ایجاد، تثبیت و رشد رابطه قلبی بین خودشان و مردم است، این مورد را نیز قرآن در اثنای آیه ۱۰۳ سوره آل عمران اشاره می‌کند آنگاه که تألیف قلوب مؤمنین را یک چیز فرامادی معرفی می‌کند، یعنی اگر خواص با صدق و خلوص نیت وارد عرصه کارزار با دشمن شوند خداوند نیز عنایات خود را شامل می‌کند.

گام بعدی مردمی بودن، مشورت با مردم است که همین انتخابات یکی از شقوق و «شاورهم فی الامر» مورد اشاره قرآن است، البته این مشورت و حضور مردم ابعاد مهم دیگری هم دارد که فعلا در این مقال نمی‌گنجد.

گام دوم خواص جامعه اطلاع‌رسانی در امور مهمه و تبیین وضعیت جامعه و تشویق و ترغیب در جهت انجام کارهای جمعی مشارکتی است که یک وجهه‌‌‌ آن انتخابات است، این مورد نیز مورد اشاره قرآن است، آنجا که در سوره انفال آیه ۶۵ می‌فرماید: «یا ایها ألنبی حرض المؤمنین علی القتال».

سومین گام عملیاتی خواص جامعه در مقابل جبهه دشمن، تشویق جامعه به سمت امت واحده‌ بودن و یک صدایی دعوت کنند و از تفرقه، نفاق و دو رویی بر حذر دارند، این هم ارشادی از جانب قرآن است که ما باید توجه کنیم که خدا ما را به عنوان جامعه واحد می‌پسندد «و ما کان الناس الا امه واحده». یونس آیه ۱۹

اما مهم‌ترین وظیفه خواص این است که صدای رسای میدان کارزار علیه دشمن باشند، یعنی جبهه حق را به گونه‌ای معرفی کنند و طوری علمداری کنند و پاسخگوی شبهات باشند که نفرات بی‌تفاوت میل‌شان به سمت دشمن نباشد چرا که این افراد به‌دنبال جبهه‌ای هستند که صدای رسایی دارند، این خصیصه به قدری مهم است که سبب لغزش خیلی از نخبگان جامعه شده و یا برخی‌ها را تا اعلی علیین برده است.

نمونه‌های بارز تاریخ برای هر دو طرف عبارتند از حضرت صدیقه طاهره(س) و جناب عمار که امامشان در جدایی آنها نفیر «أین» سر داده است و «ابوموسی اشعری» که لعن و نفرین یک تاریخ را با ساده لوحی خود به جان خریده است.

کسب این درجه، مستلزم دانستن منظومه فکری امام و رهبر خویش و اسلام‌شناسی توأم با زمان‌شناسی است.

تاریخ انتشار: 1402/12/07