نقدهای بی‌پاسخ علامه مصباح بر دموکراسی غربی

رسانه فکرت | احمدحسین شریفی، رئیس دانشگاه قم

علامه مصباح یزدی را می‌توان از مهم‌ترین و قوی‌ترین منتقدان نظام سیاسی دموکراسی در دوران معاصر دانست. هر چند هم حجاب معاصرت و هم کج‌روایت‌های  شیطانی غربزدگان درباره این استاد بلامنازع اندیشه اسلامی و انقلابی، توانسته است که تاکنون مانع شنیدن و خواندن سخنان و اندیشه‌های ایشان از سوی قشر وسیعی از تحصیل‌کردگان ما شود.

ایشان افزون بر نقد مستند دستاوردها و عملکرد مدعیان دموکراسی در دنیا، به نقد روش‌شناختی، نقد مبانی و نقد پیش‌فرض‌های نظریه دموکراسی می‌پردازد. و البته در کنار اینها به تبیین فیلسوفانه و محققانه نظریه بدیل یعنی «مردم‌سالاری دینی» هم می‌پردازد.

برخی از پرسش‌های فیلسوفانه و البته بی‌پاسخ علامه مصباح درباره دموکراسی و کسانی که رأی اکثریت مردم را معیار حقانیت می‌دانند این است که: منظور از «مردم» که شما رأی آنها را معیار حق اعمال حاکمیت می‌دانید چه كسانى است؟ زیرا «مردم»، واژه‌ای عام است که از طفل شیرخوار تا پیران کهن‌سالی را که روى تخت بیمارستان افتاده و مشاعرشان را از دست داده‌اند دربرمی‌گیرد. آیا رأی همه آنها معیار حقانیت است؟ اگر پاسخ منفی باشد، پرسش دوم مطرح می‌شود که واجدان شرایط رأی را چه کسی و بر اساس چه معیاری تعیین می‌کند؟ چرا و به چه دلیلی حداقل سن برای رأی‌دهی را 15، 16، 17 یا 18 سال قرار دهیم؟ آیا شرط سواد نیز براى رأی‌دهندگان لازم است؟ آیا آشنایى با موضوعى كه می‌خواهند درباره آن رأى بدهند، لازم است یا خیر؟ شرط «جنسیت» چطور؟ آیا هم مردان و هم زنان حقّ رأى دارند یا فقط مختص مردان ‌‌است؟

اگر گفته شود این شرایط را در یك رفراندوم و همه‌پرسی جدا و قبل از رأی‌گیری درباره اركان حكومت، تعیین می‌کنیم، سؤال می‌شود که بحث بر سر همان نخستین انتخاباتى است كه می‌خواهد برگزار شود؛ در این انتخابات چه كسانى حق رأى دارند؟ شرایط همان رأی‌دهندگان نخستین انتخابات كه به طور طبیعى در سرنوشت انتخابات‌های دیگر نیز تأثیرگذار خواهد بود، بر چه اساسى تعیین می‌شود؟ 

از مدعیان روشنفکری و از مدافعان وطنی دموکراسی غربی می‌خواهیم، به جای هوچیگری علیه آيت‌الله مصباح و تداوم ترور شخصیت این فیلسوف کم‌نظیر و محروم کردن جوانان این مرز و بوم از بهره‌مندی از روشنایی اندیشه آن حکیم روشنی‌بخش و مصباح فروزنده فکر و اندیشه، دست‌کم به این اشکالات ابتدایی ایشان که ۲۳ سال است همچنان منتظر جواب‌اند، پاسخ دهند!

تاریخ انتشار: ١٤٠٢/١٠/٢٥