به گزارش فکرت، دکتر دانیال بصیر، سردبیر رسانه اندیشه و آگاهی فکرت در یادداشتی به موضوع نخبگان و اعتراض پرداخت.

 

اهالی لغت، معنا و معادل «نخبه» را «برگزیده» دانستند. در ساحت اندیشه نیز به فردی برگزیده و نخبه گفته‌می‌شود که عقلانیت نظری و عملی‌اش مورد اقبال عمومی قرار گیرد. در واقع عناصر تبدیل‌شدن یک شخص به نخبه و تمایزش از سایر افراد، استعداد طبیعی و هوش سرشار، همت و تلاش و پشتکار، و هدایت و توفیق الهی است.


آنچه جامعه از یک فرد نخبه انتظار دارد این است که در کنار اهمیت به «ارزش‌های معنوی»، ظرفیت شخصی خود را تبدیل به ظرفیت ملی کند و توانایی‌های خود را در جهت حل مسائل کشور قرار دهد.


بنابراین فرد نخبه، علاوه بر خودسازی فردی و رعایت ادب و پرهیز از فحاشی و بدزبانی، بایستی دارای قدرت تفکر و بهره‌گیری از منطق استدلالی باشد. نخبه نباید ذهن و فکر خود را به آسانی در اختیار افراد، گروه‌ها و حتی رسانه‌ها قرار دهد که او را کانالیزه کنند. به همین دلیل، اگر محتوایی به دستش رسید را باید با نگاهی تحقیقانه و پرسشگرانه در چارچوب علمی قرار دهد.


فضای نخبگانی، فضای نق‌زدن‌های عوامانه و هیجانی نیست؛ لودگی، خشونت و آدم‌کشی در قاموس فکری نخبه، جایی ندارد. اگر نخبه با پدیده و یا آسیب اجتماعی روبه‌رو شد، مسیر اعتراض و کنشگری اجتماعی وی، سمت و سوی علمی و مستدل دارد و نخبگان برای اعلام اعتراض به دیدگاه رقیب یا مخالف، میدان «گفت‌وگو» را برمی‌گزینند. نخبه جریان‌ساز است و سعی می‌کند با درنظرداشت اهداف و ارزش‌های جمعی، گفتمان‌سازی کند.


مجموعه رسانه‌ای فکرت در پرونده‌ی پیش روی خود به مسأله «نخبه و اعتراض» پرداخته، و پاسخِ پرسش‌های زیر را در گفت‌وگو با فرهیختگان حوزه و دانشگاه می‌جوید:


1. سقف مطالبه‌گری نخبگان تاکنون چه بوده است و آیا ملاک صنفی برای تعیین سقف مطالبه‌گری وجود دارد؟
2. نهادها در تربیت و شکل‌گیری نخبه طراز چه نقشی دارند؛ آیا در هنگام کنشگری غیرمعقول برخی نخبگان باید بستر تربیتی آنان را واکاوی کرد؟
3. مقوله جنسیت چرا در بین جنبش‌های دانشجویی در دهه‌های اخیر به‌عنوان یک مسأله مطرح است؟
4. آیا جنبش‌های دانشجویی یا کنشگری اجتماعی دانشجویان، خیر و منفعت عموم مردم را دربرداشته یا به سهم‌خواهی حداقلی از مطالبات صنف خاص محدود شده‌است؟
5. شعارهای دانشجویی در سال‌های اخیر چه سطوحی از مطالباتِ مردمی یا صنفی را نشانه گرفته است؟
6. اعلام مواضع نخبگان پس از حوادث اجتماعی (خوب و بد) در چه فضایی شکل می‌گیرد؛ در فضای عقلانیت؟ در فضای رسانه‌های بیگانه؟ در فضای بی‌اطلاعی از واقعیت‌های حکمرانی و اجتماعی؟

 

تاریخ انتشار: 1401/09/01

نظر بدهید
user
envelope.svg
pencil