ویژههای فکرت
مجموعه فکرت درصدد است، مسائل روزِ حوزه اندیشه را با نگاهی جدید و در قالبهای متنوع رسانهای به تصویر بکشد.
به گزارش فکرت، هم‌اندیشی «مردم علیه پوپولیسم» به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی و پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و با همکاری مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل، دهم بهمن 1402 به‌صورت مجازی برگزار شد.
حجت الاسلام دکتر حبیب الله بابایی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی در این همایش با اشاره به تردیدهای انسان سکولار گفت: «چارلز تیلرو» در کتاب «عصر سکولار» دو تردید را مطرح کرده است؛ یک تردید در ابتدای دوره مدرنیته یعنی تردید در اصل دین و یک تردید در انتهای عصر مدرنیته به‌معنای عدم اقناع انسان در اصل سکولاریسم و تردید در اینکه آیا فراتر از این دنیا حقیقتی نیست؟ آیا متافیزیکی وجود ندارد؟
وی ادامه‌داد: تیلور این تردید دوم را با عنوان تردید فطری نمی‌آورد و استدلالی برای آن نمی‌کند؛ اما در حقیقت این یک تردید فطری است.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه‌داد: انسان‌ها در تردید دومی که تیلور مطرح کرده است در فشار قرار دارند؛ فشار بین مذهبی بودن یا سکولار بودن و این تردید به‌مرور تبدیل به یک پدیده اجتماعی قدرتمند می‌شود که اوضاع را عوض خواهد کرد.
مدیر گروه مطالعات فرهنگی تمدنی دانشگاه باقرالعلوم گفت: «خواجه نصیرالدین طوسی» در کتاب «اوصاف الاشراف» در مراتب ایمان می‌گوید؛ ایمان، به ایمان زبانی، ایمان تقلیدی، ایمان به غیب، ایمان مؤمنان حقیقی و ایمان یقینی قابل دسته‌بندی شدن و تفکیک شدن است. در ایمان تقلیدی یعنی فعال شدگی فطرت یا اولین گام فطرت در مقوله ایمان اگر فرد در شرایطی قرار بگیرد که حرف حقی را از گوینده حقی مثل نبی یا وصی او یا عالمی ربانی بشود برای ایمان آوردن مکث نمی‌کند.
وی بیان کرد: نکته‌ای که درباره ایمان فطری قابل توجه است این است که ما درباره پدیده انباشت فطریات کار جامعه‌شناختی نکرده‌ایم به این زاویه دید که فطریات چگونه می‌توانند انباشت اجتماعی ایجاد کنند و باعث اتفاقات خیر و شر در جامعه شوند؟
دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی گفت: این پدیده فطریات انباشته و فطرت‌های انباشته دو کارکرد سلبی و ایجابی دارند؛ سلبی به‌معنای مبارزه با فرهنگ سکولار جامعه؛ تیلور می‌گوید به‌رغم این همه انباشتگی سکولاریسم در جامعه اما جامعه غرب با مرزهای بی‌دینی فاصله زیادی دارد. اگر این‌گونه است پس این فطریات انباشته در جامعه ما حالاحالاها اجازه نمی‌دهند که جامعه ما به‌سمت خداناباوری گام بردارد. از جهت ایجابی هم برای ما نوعی از نظم فطری و نوعی از اخوت انسانی در میان جوامع ایجاد می‌کند و همین فطریات انباشته نوعی از عدالت فطری و محبت فطرت بنیان در جامعه می‌آفرینند و جامعه را به‌سمت فروکاستن از تنش‌ها و به‌سمت نوعی از مقاومت فطری در برابر تمدن رقیب و دشمن‌ها سوق می‌دهند.
گزارشگر: محمدجواد رحمانی
تاریخ انتشار: 1402/11/10