به گزارش فکرت، قرآن و اهل بیت(ع) در تمام شئون زندگی انسان اُسوه هستند، بایسته است در حوزه پاسخگویی به سؤالات و شبهات نیز مشی ایشان مد نظر قرار می گیرد.

در کتاب حاضر، نویسنده کوشیده است ضمن ارائه تعریف شبهه و تفاوت آن با سؤال، مدلی ملموس از پاسخگویی در مکتب اهل بیت(ع) و روش مواجهه ایشان با شبهات را بیان کرده و ویژگی های پاسخگویی در سیره اهل بیت(ع) را بر شمارد و در ادامه با تبیین و ارائه مثال، روش آن بزرگواران را در دو بخش دفع و رفع شبهات معرفی می کند.

در این پژوهش، با جمع آوری این گونه موارد و دسته بندی و تحلیل دقیق آنها روش های معصومان(ع) به عنوان قالب حل شبهات، ارائه خواهد شد.

در این اثر، ابتدا به مطالعه در خصوص مفهوم شبهه و روایات مرتبط با آن در مجموعه روایات شیعه پرداخته شده است.

پس از آن با تحقیق گسترده در منابع اصلی روایی با بررسی بیش از ۱۰ هزار روایت و مطالعه و بررسی کامل و دقیق منابعی مانند اصول کافی، احتجاج طبرسی، نهج البلاغه، ارشاد و اختصاص مفید، توحید صدوق و... و جست و جو در تمامی منابع موجود در نرم افزار گنجینه روایات نور، روایاتی که به صورت مستقیم به نقل یک شبهه و پاسخ اهل بیت(ع) به آن پرداخته اند استخراج گردیده است و در نهایت با دسته بندی و تحلیل روایات مذکور به تبیین روش های اهل بیت(ع) در پاسخ به این شبهات پرداخته شده است.

هر شبهه نیز ابتدا مورد تجزیه قرار گرفته تا خوانندگان محترم بدانند بخش های حق و باطل، که از ترکیب آنها شبهه ساخته شده است، کدام اند.

ساختار اثر

این اثر در پنج بخش تألیف شده است؛ در بخش اول که به مفاهیم و مبانی اختصاص دارد، مفهوم شبهه و سؤال و تفاوت آن دو با هم تبیین شده و همچنین به مفهوم اهل بیت(ع) و روش شناسی پرداخته شده است.

«ویژگی های روش اهل بیت(ع) در پاسخ به شبهات» عنوان دومین بخش از اثر حاضر است که تکیه پاسخ دهنده به مشترکات اعتقادی با مخاطب، ابراز احترام و شفقت و عدم تحقیر و توهین و تحریک، درک شرایط مخاطب و توجه به خاستگاه شبهه، توجه به سطح مخاطب، توجه به مخاطب مثبت طرف مقابل، و عدم تحلیل و نقد شخصیت مخاطب از جمله این ویژگی هاست.

نویسنده در بخش سوم، «روش های دفع شبهات» را مطرح کرده و در این راستا به تقواپیشگی، توکل، تعقل، مجالست با علما، مجالست با اهل معاصی و منحرفان، شناخت جاهلان عالم نما، تبیین و حفظ مرزهای دوستی و دشمنی، رجوع به امام، تفقه در دین، دشمن شناسی، توقف در مقابل شبهه، عرضه دین، و تبیین معارف قبل از ایجاد شبهه پرداخته شده است.

همچنین، چهارمین بخش «روش های رفع شبهات» اختصاص یافته که در این میان به استفاده از مقبولات طرف مقابل، نشان دادن تنافی در عقاید و یا اعمال طرف مقابل، رد مبانی و فرضیات شبهه، رد لوازم شبهه، برهان خلف، استدلال به وقوع، ارائه مثال، ارجاع به محسوسات، پاسخ نقضی، سبر و تقسیم، پاسخ به شبهه با طرح سؤال، نشان دادن تحریف و تقطیع در شبهه و تبیین معنای درست واژه ها، درخواست دلیل از مدعی، روش احتیاط عقلی و قیاس اولویت تأکید شده است.

در پنجمین و آخرین بخش از کتاب حاضر، نتیجه گیری شده و پیشنهاداتی نیز تبیین شده است.

تاریخ انتشار: 1402/11/28