ویژههای فکرت
مجموعه فکرت درصدد است، مسائل روزِ حوزه اندیشه را با نگاهی جدید و در قالبهای متنوع رسانهای به تصویر بکشد.
روز دانشجو یادآور رسالتی است که دانشگاه در تاریخ این سرزمین بر دوش داشته است؛ رسالتی که بر محور آگاهی، تعهد، اخلاق و جستوجوی حقیقت شکل گرفته است. دانشگاه در معنای اصیل خود باید خانه علم، اندیشه و تربیت باشد؛ جایی که جوانان در آن با جدیت و کنجکاوی مسیر رشد و توسعه علمی را طی کنند و آینده کشور را بسازند. اما امروز وقتی به فضای بسیاری از دانشگاهها نگاه میکنیم، پرسشی اساسی در ذهن شکل میگیرد که آیا دانشگاههای ما همچنان در مسیر اصلی خود حرکت میکنند؟
واقعیت این است که نشانههایی از افول دیده میشود؛ نشانههایی که نادیده گرفتن آنها میتواند خطرناک باشد. جدیت علمی در بسیاری از محیطها کمرنگ شده، کیفیت آموزش تحتتأثیر مشکلات مختلف افت کرده و گاهی دانشگاه به جای آنکه فضای تمرکز بر علم، اخلاق و تفکر و مهد تمدن ساز باشد، به صحنهای برای رقابتهای ظاهری، نمایشهای بیرونی و نوعی فضاهای حاشیهای تبدیل میشود؛ گویی برخی آمدهاند تا خود را عرضه کنند نه برای آنکه دانشی بیاموزند. این ظاهرگرایی افراطی، بیتوجهی به قانون و عرف، و کمرنگ شدن حیا و متانت، نشان میدهد که روح دانشگاه آسیب دیده و نقش فرهنگی آن در خطر قرار گرفته است.
اما با وجود همه این واقعیتهای تلخ، داستان دانشگاه تنها روایت افول نیست. دانشگاه هنوز هم ظرفیتهای زنده، ریشهدار و امیدبخشی دارد. در دل همین فضای پرچالش، هنوز دانشجویان پرتلاش، متفکر و جدی فراواناند؛ جوانانی که با وجود کمبود و یا نبودِ امکانات کافی، با عشق به علم میخوانند، مینویسند و میسازند. استادان دلسوز و شرافتمندی هستند که با وجود همه محدودیتها، چراغ آموزش را روشن نگاه داشتهاند. پژوهشهایی انجام میشود، ایدههایی شکل میگیرد و استعدادهایی پرورش مییابد که هم در داخل و هم در جهان میدرخشند.
بنابراین، دانشگاه ایران به محاق نرفته است؛ بلکه در یک بحران عمیق و در عین حال در یک دو راهی مهم قرار دارد: یا میتواند در مسیر پر از بحران به آرامی ادامه دهد، یا با بازگشت به هویت اصیل خود دوباره به پایگاهی برای علم، اخلاق و پیشرفت تبدیل شود. امید از همینجا آغاز میشود؛ از دانشجویی که دوباره مطالبهگر کیفیت و اخلاق باشد، از استادی که با تعهد درس بدهد، و از مدیریتی که به جای حاشیه، به علم و فرهنگ اهمیت بدهد. اگر این اراده جمعی شکل بگیرد، دانشگاه میتواند دوباره قامت راست کند و معنای واقعی روز دانشجو دوباره زنده شود. روز دانشجو را باید نه فقط برای تبریک گفتن، بلکه برای بازنگری و بازسازی گرامی داشت؛ برای آنکه یادمان باشد دانشگاه چه باید باشد و برای بازگشت به آن چه باید کرد. آینده دانشگاه هنوز قابل نجات است، و امید همچنان زنده است — به شرط آنکه بخواهیم و حرکت کنیم.
تاریخ انتشار: 1404/09/16