ویژههای فکرت
مجموعه فکرت درصدد است، مسائل روزِ حوزه اندیشه را با نگاهی جدید و در قالبهای متنوع رسانهای به تصویر بکشد.
دکتر مهدی جمشیدی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشستی با عنوان"تحلیل جنگ ۱۲ روزه؛ افقهای پیشروی حکمرانی کشور" که به همت قرارگاه جهادی اندیشه و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، ابراز داشت: صداهایی که این روزها در قالب بیانیه از جبهۀ لیبرالهای ایرانی میشنویم، صدای علم نیست. این بیانیهها، دربردارندۀ ایدئولوژیِ لیبرالی است، نه علمِ واقعنما.
وی افزود: این کنشهای جمعی، طرحهایی برای بازی سیاسی در امتداد قدرت هستند. با مفاهیم دانشگاه و استاد، جوفروشی و گندمنمایی میکنند و میخواهند انقلاب را بهنفع لیبرالیسم، استحاله و مسخ کنند.
افراط با محک لیبرالیسم تعیین نمیشود
وی همچنین گفت: در واقع ما با «شبهعلمِ لیبرالی» مواجه هستیم. برایناساس، باید اذعان داشت که عقلانیّت و عدمافراط، ایستادن در «نقطۀ لیبرالی» نیست. افراط، با محک لیبرالیسم تعیین نمیشود. تساهل لیبرالی، حاکی از حدِ وسط و جغرافیای منطق و انصاف نیست. آنجاکه روشنفکریِ لیبرال قرار گرفته، عرصۀ طاغوت است؛ چون پهنۀ تجدّدِ غربی است.
جمشیدی تأکید کرد: روشنفکریِ لیبرال در تحلیلها و روایتهای خویش از دو فقدان سخن میگوید که هر دو،تحقّق خارجی یافتهاند. نخست اینکه روشنفکریِ لیبرال، سخن از فقدانِ آزادی بیان در جمهوری اسلامی میگوید و از انحصار و انسداد، ناله سر میدهد، اما باید پرسید که اینان، چه «نقدِ ناگفته»ای دارند؟! در بیان کدام موضع ساختارشکنانه، دچار خودسانسوری شدهاند؟! این انگاره در چهار دولت سازندگی، اصلاحات، اعتدال و وفاق تجربه شد؛ یعنی بیش از بیستوچهار سال، سیاست رسمیِ دولتها بود، اما هیچ حاصلی جز شرطیسازیِ اقتصاد و تشدید تنش نداشت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچنین افزود: دربارۀ مذاکره، باید بهعنوان یک تجربۀ عینی سخن گفت، نه یک مفهوم انتزاعی. پس ما با یک «انگارۀ تکراری» مواجه هستیم.
ایدئولوژیزدایی از حاکمیت و جامعه
وی ابراز داشت: روشنفکران در میان ایدههای لیبرالیشان برای همبستگی اجتماعی، حتی نامی از «اسلام» به میان نمیآورند و هویّت دینی را بهعنوان مایۀ اصلیِ همگرایی و حماسۀ ایرانیان معرفی نمیکنند و عامدانه در پی ایدئولوژیزدایی از حاکمیّت و جامعه هستند. ازاینرو، در پی ایجاد «انسجامِ سکولار» هستند. رهبر انقلاب تصریح کردند: خدای متعال، نصرت را برای ملّت ایران در ذیل «نظام اسلامی» و زیر چتر «اسلام» تضمین کرده و ملّت ایران، حتماً پیروز خواهد شد(25 تیرماه 1404).
وی افزود: چتر ملّی، به معنی هویّت جمعی است که عبارت است از اسلام. و تاریخِ کنونی ما نیز، ذیل حکومت دینی، به فتح خواهد انجامید. ایران، این معانی قدسی است، نهفقط جغرافیای خاکی. آن «ای ایران» که آیتالله خامنهای بدان اشاره کرد، چنین خصوصیّتی دارد؛ هم متعهد به دین است و هم وفادار به حکومت دینی. این ایران، عریان از هویِت و معنا و تاریخ ملکوتی و دینی نیست. قوامبخش آن، اسلام است؛ چه اسلام در قامت سبک زندگی و چه اسلام در قامت حکومت.
ایرانِ سکولار، فتح و ظفری ندارد
جمشیدی با بیان این که ایرانِ سکولار، نه ستایشبرانگیز است و نه فتح و ظفر در پیش خواهد داشت، تصریح کرد: وطن منهای ایمان، یعنی ناسوتیکردن ایران پساانقلاب. «ای ایران»، دو نسخۀ متفاوت دارد؛ یکی «ای ایران» به روایت سکولار که هیچ نشانهای از اسلام و انقلاب در آن نیست و یکی «ای ایران» به روایت انقلاب که در آن از «ایران عاشورایی» و «میهن خدایی» و «صحن امام رضایی» و … سخن به میان آمده است.
وی افزود: آیتالله خامنهای، همچنان اصیل و دهۀ شصتی میاندیشد و دچار چرخش نظری نشده و عناصر گفتمان انقلاب را دستکاری نمیکند. ایشان از تصریح به صدرنشینیِ حکومت دینی درنمیگذرد، چه رسد به اصرار بر ماهیّت دینی جامعۀ ایران. ایدئولوژیِ انقلابی ایشان، گرفتار فرسایشِ عملگرایانه نشده است و نمیخواهد بر سر ارزشها، معامله کند. ذاتیّات انقلاب را کمرنگ نمیکند تا جذب حداکثری رخ بدهد، بلکه آشکارا، فتح ملّت را ذیل نظام اسلامی تعریف میکند، نه مستقل و مجزا. برای «کالبد ایران»، «روح دینی» در نظر میگیرد و به خاک و مرزهای جغرافیایی بسنده نمیکند.
تنوع و تکثر سیاسی مبتنی بر چارچوب اسلام
جمشیدی همچنین اظهار داشت: حضرت آیتالله خامنهای معتقد است که تنوّع سیاسی وجود دارد، اما در عین حال، چهارچوب را نظام اسلامی معرفی میکند، و همچنین بر این باور است که وزن دینیِ افراد، متفاوت است، اما در نهایت، اسلام را چتر ملّی میانگارد. این یعنی تکثّرِ مبتنی بر چهارچوب مشروع؛ و یعنی خطوط قرمز و حداقلها، مبتنی بر اسلام هستند نه عرف متجدّدان؛ یعنی دگراندیشی رواست، اما جزو اصحاب فتنهبودن، نه؛ یعنی ضعیفالحجاب هم برتابیدنی است، اما کشف حجاب، حرام سیاسی و عبور از خطوط قرمز است.
وی در خاتمه افزود: رهبر معظم انقلاب به تلویزیون ارجاع میدهد اما این رسانه، نه چهرۀ اصحاب فتنه را نشان میدهد و نه سیمای هیچ زن مکشفهای را. تکثّر و تنوّع در جمهوری اسلامی، فقط در این گستره است و نه بیشتر. این حدود و مجالها را شرع تعیین میکند و چنین نیست که سیاست بتواند قطعیّات و مسلّمات اسلامی را رقیق سازد. تفاوت مواضع و گفتهها و شکلها و ظواهر، در این قاب دینی، پذیرفتی هستند و آنان که از این قاب، بیرونزدگی دارند، رسمیّت ندارند.
تاریخ انتشار: 1404/05/14
مجموعه فکرت درصدد است، مسائل روزِ حوزه اندیشه را با نگاهی جدید و در قالبهای متنوع رسانهای به تصویر بکشد.